การพัฒนาการบริหารจัดการของสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาศักยภาพการบริหารจัดการสำนักปฏิบัติธรรม 2) เพื่อศึกษาหลักสูตรและแนวปฏิบัติกรรมฐานของสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดลำปาง 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวทางการบริหารจัดการของสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้เครื่องมือ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก โดยกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 25 คน และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการเขียนบรรยายเชิงพรรณนา 

ผลการศึกษาวิจัย พบว่า 1. สำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดมีศักยภาพการบริหาร ได้แก่ ด้านการบริหารจัดการมีการอำนวยความสะดวกแก่ผู้ปฏิบัติธรรม ด้านวิปัสสนาจารย์ได้แนะแนวทางปฏิบัติตามหลักมหาสติปัฏฐานสูตร ด้านสถานที่ เป็นพื้นที่สัปปายะ 2. หลักสูตรและแนวปฏิบัติแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ 1) การปฏิบัติธรรมในรูปแบบการบวช 2) การอบรมหลักสูตรการพัฒนาคุณภาพชีวิตในระยะเวลาสั้นเพื่อเป็นการพัฒนาทางด้านกาย จิตใจและปัญญา ซึ่งเป็นเครื่องมือที่จะนำไปสู่การขัดเกลาจิตใจ ปลูกฝังให้เกิดความอดทน ข่มใจตนเองให้เว้นจากอบายมุขและสิ่งชั่วร้ายทั้งปวง 3. วิเคราะห์แนวทางการบริหารจัดการ ได้แก่ 1) ความพร้อมสำนักปฏิบัติธรรม 2) สถานปฏิบัติธรรมมีความสัปปายะ 3) กิจกรรมเหมาะสม 4) กิจกรรมมีความยืดหยุ่น 5) พระวิปัสสนาจารย์มีความรู้ที่หลากหลาย 6) ความร่วมมือกับชุมชน และ 7) ความรับผิดชอบของผู้ปฏิบัติธรรม องค์ความรู้จากการวิจัยพบว่า ผู้ปฏิบัติธรรมมีความรับผิดชอบและปฏิบัติตามกฎข้อบังคับ นอกจากนี้ สถานปฏิบัติธรรมยังบริหารจัดการสถานที่ พระวิปัสสนาจารย์ กิจกรรมและเวลาได้อย่างเหมาะสม รวมถึงการใช้เทคโนโลยีช่วยในการสอนได้อย่างดี