การมีส่วนร่วมทางการเมืองตามหลักธรรมาธิปไตยของประชาชนในชุมชนเทศบาลเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาลักษณะการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนในชุมชนเทศบาลเมืองพะเยา 2) เพื่อศึกษารูปแบบการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนในชุมชนเทศบาลเมืองพะเยา 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการมีส่วนร่วมทางการเมืองตามหลักธรรมาธิปไตยของประชาชนในชุมชนเทศบาลเมืองพะเยา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ประชากรกลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อำเภอเมืองพะเยาจำนวน 23 คน โดยใช้การเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์ข้อมูลโดยการจำแนกข้อมูล จัดกลุ่มข้อมูล และสังเคราะห์แบบแผนความสัมพันธ์แล้วนำผลการวิเคราะห์ที่ได้มาสังเคราะห์หาความเชื่อมโยงระหว่างกันของกลุ่มผู้ให้ข้อมูลในแต่ละประเด็น

ผลการวิจัย พบว่า 1) ประชาชนในชุมชนเขตเทศบาลเมืองพะเยามีความตื่นตัวเข้ามีส่วนร่วมทางการเมือง โดยหน่วยงานภาครัฐเปิดโอกาสให้ประชาชน ไม่ว่าจะเป็นบุคคลหรือกลุ่มบุคคลเข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่งในลักษณะของการร่วมรับรู้ ร่วมคิด ร่วมทำสิ่งที่มีผลกระทบต่อตนเองหรือชุมชน 2) รูปแบบการมีส่วนร่วมทางการเมืองการปกครองมีความหลากหลาย จำแนกได้ 4 รูปแบบ คือ (1) แบบโดยตรง (2) แบบตัวแทนหรือโดยอ้อม (3) แบบมีส่วนร่วม (4) แบบถกแถลง 3) แนวทางการมีส่วนร่วมทางการเมืองตามหลักธรรมาธิปไตยของประชาชนในชุมชนเทศบาลเมืองพะเยาจำเป็นต้องมีหลักธรรมกำกับเพื่อให้มีจิตสำนึกสาธารณะ เป็นเงื่อนไขสำคัญของการมีส่วนร่วมทางการเมืองภาคประชาชน และต้องเกิดจากความเต็มใจและความตั้งใจของประชาชนที่จะเข้าร่วม องค์ความรู้จากการวิจัย คือ การได้แนวทางการมีส่วนร่วมทางการเมืองตามหลักธรรมาธิปไตย 3 ด้าน คือ 1) ด้านธรรมฐิติ คือ ผู้ปกครองต้องเป็นผู้มีคุณธรรม 2) ด้านธรรมนิติ คือ ระบบที่เป็นธรรม 3) ด้านธรรมมติ คือ แนวคิดที่เป็นธรรม