กาแฟป่าอินทรีย์: รูปแบบการพัฒนานวัตกรรมภูมิปัญญาสร้างสรรค์ บนฐานทรัพยากรท้องถิ่นของวิสาหกิจกาแฟชุมชนบ้านป๊อก อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ (1) เพื่อศึกษาบริบท สภาพการณ์ และปัจจัยในการพัฒนาและสร้างสรรค์นวัตกรรมภูมิปัญญากาแฟป่าอินทรีย์ (2) เพื่อหาแนวทางการยกระดับศักยภาพและขีดความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืน (3) เพื่อศึกษารูปแบบการพัฒนานวัตกรรมภูมิปัญญากาแฟป่าอินทรีย์ของวิสาหกิจกาแฟชุมชน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ พื้นที่วิจัย คือ บ้านป๊อก อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่ กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ สมาชิกกลุ่มวิสาหกิจ ปราชญ์ชาวบ้าน และผู้นำชุมชน จำนวน 35 คน คัดเลือกแบบเจาะจง โดยการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง การวิเคราะห์ข้อมูลแบบอรรถาธิบายและพรรณาความ

ผลการวิจัย พบว่า (1) วิสาหกิจกาแฟชุมชนบ้านป๊อก ดำเนินกิจกรรมร่วมกันกับชุมชนในด้านการปลูกและแปรรูป โดยใช้ภูมิปัญญาการคั่วและบดด้วยมือ ซึ่งพบว่า  นวัตกรรมด้านผลิตภัณฑ์เป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาและสร้างสรรค์ (2) แนวทางการยกระดับศักยภาพและขีดความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืน ควรมีการบริหารจัดการอย่างเป็นระบบ มีกระบวนการผลิตและแปรรูปผลิตภัณฑ์ที่คงอัตลักษณ์ร่วมสมัย รวมทั้งการนำระบบอิเล็กทรอนิกส์ออนไลน์มาใช้ในการตลาดให้มากขึ้น (3) รูปแบบการพัฒนานวัตกรรมภูมิปัญญากาแฟป่าอินทรีย์ ประกอบด้วยการนำทุนทางสังคมมาใช้ การจัดการความรู้ด้วยการเพิ่มมูลค่า การมีส่วนร่วมของเครือข่ายวิสาหกิจ และการบริหารจัดการอย่างเป็นระบบ องค์ความรู้ในการวิจัย คือ วิสาหกิจชุมชนควรมีการดำเนินการแบบองค์รวมระหว่างการบริหารจัดการในด้านการผลิต การแปรรูป และการตลาดบนฐานทรัพยากรและภูมิปัญญาในท้องถิ่น ร่วมกับภาครัฐและเอกชน ในการสร้างสรรค์นวัตกรรมภูมิปัญญาที่พร้อมรับกับการแข่งขันอย่างยั่งยืน