การจัดการสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุในชุมชนยายชา อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยมีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1. เพื่อศึกษาปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุ 2. เพื่อนำผลการศึกษามาปรับปรุงแก้ไขให้เอื้อต่อการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุ 3. เพื่อเสนอรูปแบบการจัดการสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมและเอื้อต่อการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุ โดยเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่มเฉพาะและการสังเกตพฤติกรรม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนาและสรุปผลตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้

ผลการวิจัย พบว่า 1. ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการดำรงชีวิตผู้สูงอายุในชุมชนทั้งสามกลุ่ม คือ 1) กลุ่มติดสังคม 2) กลุ่มติดบ้าน และ 3) กลุ่มติดเตียง ซึ่งต้องพัฒนาใน 7 ด้าน คือ ด้านสุขภาพกาย ด้านจิตใจ ด้านความรู้ ด้านครอบครัว ด้านสังคม ด้านเศรษฐกิจและด้านค่านิยมที่เปลี่ยนแปลง 2. การนำผลการศึกษาด้านสภาพแวดล้อมมาปรับปรุงแก้ไขให้เอื้อต่อการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุโดยใช้หลักธรรมเรื่องสัปปายะ 7 ร่วมกับการส่งเสริม “กิจกรรมสุขภาพดี เริ่มต้นที่ตัวเรา” 3. การเสนอรูปแบบการจัดการสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมและเอื้อต่อการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุในชุมชนยายชาเป็นรูปแบบที่อาศัยการพัฒนาคุณภาพของผู้สูงอายุทั้ง 7 ด้าน โดยปฏิบัติให้สอดคล้องกับหลักสัปปายะ 7 ผ่านกิจกรรมต่าง ๆ เรียกว่า หลักการดูแลสุขภาพตามวิถีธรรมะ สัปปายะ 7 องค์ความรู้ใหม่จากการวิจัย คือ 1. ด้านการแบ่งกลุ่มผู้สูงอายุตามสภาพแวดล้อมเป็น 3 กลุ่ม คือ (1) กลุ่มสีเขียว-ผู้สูงอายุกลุ่มติดสังคม (2) กลุ่มสีเหลือง-ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน (3) กลุ่มสีส้ม-ผู้สูงอายุกลุ่มติดเตียง 2. ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตทั้ง 7 ด้าน ตามหลักสัปปายะ 7 3. ด้านรูปแบบการจัดการสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต้องอาศัยการพัฒนาคุณภาพทั้ง 7 ด้าน ให้สอดคล้องกับสัปปายะ 7 โดยผ่านกิจกรรมต่าง ๆ