การรวมกลุ่มและสร้างเครือข่ายแห่งการเรียนรู้: กรณีศึกษาอำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการรวมกลุ่มและสร้างเครือข่ายแห่งการเรียนรู้ กรณีศึกษาอำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ กลุ่มแกนนำและผู้สูงอายุในชุมชน จำนวน 16 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เชิงพรรณนา

ผลการศึกษา พบว่า (1) ยุคแรก (พ.ศ. 2546-2549) เน้นการประชุมและการคุยปรึกษาหารือกันระหว่างกลุ่มอาชีพว่า ควรผลิตสินค้าภาคเกษตรที่หลากหลาย (2) ยุคเรียนรู้ (พ.ศ. 2550-2553) เน้นเรียนรู้ลงมือปฏิบัติ นำไปปรับใช้และขายกันเองภายในชุมชน เน้นการใช้แผนแม่บทชุมชนและประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจแบบพอเพียง วิถีการผลิตในชุมชน ให้ทุกคนเรียนรู้ในสิ่งที่อยากรู้จนได้ข้อมูลกำหนดทิศทางการปฏิบัติ เกิดการเรียนรู้ใหม่ ๆ จากประสบการณ์ วิชาการสมัยใหม่ที่มีประสิทธิภาพผนวกความรู้สมัยใหม่กับภูมิปัญญา (3) ยุคเครือข่าย (พ.ศ. 2554-ปัจจุบัน) มีการสรุปการเรียนรู้และประสบการณ์บนพื้นฐานวิถีชีวิต จัดเก็บองค์ความรู้และขยายเครือข่ายการเรียนรู้หรือการเรียนรู้จากภายใน ถ่ายทอดประสบการณ์ไปภายนอกเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่ชุมชน สร้างงานและเพิ่มรายได้ให้แก่ชุมชน องค์ความรู้จากการวิจัย คือ การได้กระบวนการทำงานแบบ CCE ได้แก่ ชุมชนคิดร่วมกัน (C) โดยเน้นการประชุมและปรึกษาหารือกัน ชุมชนนักปฏิบัติ (C) โดยเน้นเรียนรู้และลงมือปฏิบัติจริง และการขยายผลเป็นความรู้ (E) เชื่อมโยงเป็นเครือข่าย ทั้งนี้ เพื่อพัฒนากระบวนการเรียนรู้ เข้าใจหลักปฏิบัติ ใช้วิธีการพัฒนาที่ดีที่สุดและเกิดข้อผิดพลาดน้อยที่สุดตามความสามารถ ประสบการณ์และวัตถุประสงค์ที่ต้องการจะเรียนรู้ที่แตกต่างกัน