วัฒนธรรมทางการเมืองแบบพลเมืองที่ประชาชนคาดหวังในสังคมประชาธิปไตยของไทย

บทคัดย่อ

           บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นถึงแนวคิดทฤษฎีวัฒนธรรมทางการเมืองและการปรับเปลี่ยนวัฒนธรรมทางการเมืองแบบไพร่ฟ้าที่ฝังลึกอยู่ในสังคมไทยด้วยระบบอุปถัมภ์แบบพึ่งพาและอำนาจนิยมไปสู่วัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตยหรือแบบพลเมือง ที่สามารถทำได้โดยผ่านกระบวนการปลูกฝัง กล่อมเกลา บ่มเพาะทางการเมือง ซึ่งมีสื่อกลางที่ทำหน้าที่นี้อยู่มาก แต่สื่อกลางที่ผู้เขียนให้ความสำคัญ คือ สถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษาและสื่อสารมวลชน ฯลฯ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในท่ามกลางสังคมโลกยุคข้อมูลข่าวสารอันไร้พรมแดน วัฒนธรรมทางการเมืองในสังคมประชาธิปไตยที่ประชาชนคาดหวัง คือ มีการเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ เคารพสิทธิเสรีภาพและกฎกติกาของสังคม รู้จักหน้าที่บทบาทของตัวเอง มีความรับผิดชอบต่อสังคม วิพากษ์วิจารณ์อย่างมีเหตุผล เคารพความคิดเห็นที่แตกต่าง มีการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐและมีส่วนร่วมทางการเมือง บทความนี้อาจเป็นหนึ่งช่องทางที่สามารถจุดประกายหรือบ่มเพาะหล่อหลอมพลเมืองที่ดีขึ้นในสังคมประชาธิปไตยของไทยต่อไป สำหรับองค์ความรู้ใหม่ คือ การพัฒนาวัฒนธรรมทางการเมืองที่ต้องเริ่มจากสถาบันภายใน คือ การปลูกฝังและการเป็นตัวอย่างที่ดีจากสถาบันครอบครัว จากนั้น ก้าวไปสู่การเรียนรู้ แสวงหาประสบการณ์จากสังคมภายนอกในสถาบันการศึกษาและถ่ายทอด สื่อสารความเป็นประชาธิปไตยที่แท้จริงผ่านทางสถาบันสื่อสารมวลชน ทั้งสามสถาบันนี้จึงเป็นระบบที่เชื่อมสัมพันธ์ให้คนรุ่นใหม่ได้เรียนรู้และมีส่วนร่วมทางการเมืองตามที่สังคมคาดหวังไว้อย่างแท้จริง