การพัฒนาภาวะผู้นำตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

บทคัดย่อ

          บทความนี้เป็นการศึกษาแนวคิดเรื่องภาวะผู้นำกับแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ภาวะผู้นำ หมายถึง ผู้ที่มีอำนาจในการชักชวนผู้อื่นให้ปฏิบัติตามอย่างเต็มใจ ผู้นำที่ดีต้องมีหลักปฏิบัติที่โน้มน้าวผู้ตามได้ เช่น การเป็นผู้รู้จักวางแผน การกำหนดนโยบาย การประสานงานทั้งภายนอกและภายใน รวมถึงการมีความรอบรู้ในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม หลักปฏิบัติของผู้นำที่ดีพิจารณาจากแนวคิดที่หลากหลาย หนึ่งในนั้น คือ การปฏิบัติตามแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งประกอบด้วยหลัก 3 ห่วง 2 เงื่อน หลัก 3 ห่วง ได้แก่ 1) ความพอประมาณ 2) ความมีเหตุผล (ปัญญา)  3) การมีภูมิคุ้มกันความเสี่ยง (ความรอบคอบ) ส่วน 2 เงื่อน คือ เงื่อนไขความรู้กับคุณธรรม

          แนวคิดเหล่านี้ผู้นำสามารถนำไปปฏิบัติเพื่อพัฒนาตนและองค์กรให้เกิดความอย่างยั่งยืน ไม่ใช่เฉพาะการพัฒนาด้านเศรษฐกิจอย่างเดียวเท่านั้น การพัฒนาด้านอื่น ก็สามารถนำแนวคิดนี้ไปปฏิบัติได้  เช่น ผู้นำในองค์กรที่ต้องวิเคราะห์สถานการณ์อย่างเป็นกลาง ไม่เอนเอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง หรือการปฏิบัติตนตามหลักทางสายกลางที่ไม่หย่อนไม่ตึงเกินไปตามหลักความพอประมาณ การมีเหตุมีผลในการพิจารณามอบหมายงาน และการมีหลักประกันในการทำงาน การคำนึงถึงผลกระทบทางสังคม ส่วนเงื่อนไขทั้งสอง คือ การแสวงหาองค์ความรู้เพื่อพัฒนาตนและองค์กรอยู่ตลอดเวลา  รวมถึงการปฏิบัติตนให้เป็นที่น่าเชื่อถือ และเป็นตัวอย่างที่ดีของผู้ตาม เมื่อผู้นำปฏิบัติได้ดังกล่าว จึงเป็นการนำแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงลงไปสู่ภาคปฏิบัติ และเกิดเป็นภาวะผู้นำที่ทันต่อสถานการณ์และพัฒนาองค์กรไปสู่ความเจริญอย่างมั่นคง มั่งคั่งและยั่งยืนได้