วิเคราะห์หลักพุทธธรรมในคำเวนทาน ฉบับวัดศรีโคมคำ จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อปริวรรตคำเวนทานล้านนา ฉบับวัดศรีโคมคำ จังหวัดพะเยา 2) เพื่อศึกษาประเพณีที่เกี่ยวข้องกับการเวนทานในสังคมล้านนา 3) เพื่อวิเคราะห์หลักพุทธธรรมในคำเวนทานล้านนา ฉบับวัดศรีโคมคำ และเป็นงานวิจัยเชิงเอกสาร โดยการสำรวจเอกสารและรวบรวมจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ

          ผลการวิจัยพบว่า 1) ด้านการปริวรรตทำให้เห็นว่า คำเวนทานล้านนา ฉบับวัดศรีโคมคำ จะใช้อักษรธรรมล้านนาเขียนลงในหนังสือพับสา มีลักษณะเป็นคำประพันธ์แบบร้อยกรอง ประเภทร่าย มีเนื้อหาโดยเริ่มจากบทชุมนุมเทวดา คำนมัสการพระรัตนตรัย บทขอขมาเครื่องไทยธรรม ตามด้วยบทคำเวนทานต่าง ๆ รวมถึงบทอาราธนาศีล 5 ศีล 8 คำอาราธนาธรรมมหาชาติเวสสันดรชาดก เป็นต้น ตอนท้ายได้เขียนรายชื่อเทวดาที่รักษาเมืองพะเยาด้วยอักษรไทยกลาง 2) ด้านประเพณีที่ปรากฏ คือ ประเพณีปอยน้อย - ปอยหลวง ประเพณีสงกรานต์ ประเพณีถวายเจดีย์ทราย ประเพณีวันเข้าพรรษา - วันออกพรรษา ประเพณีถวายสลากภัต ประเพณีถวายผ้าจำนำพรรษา ประเพณีตั้งธรรมหลวง ประเพณีถวายกฐิน ประเพณีเข้าโสสานกรรม ประเพณีทานหลัวหิงไฟพระเจ้า ประเพณีทานแทน ประเพณีถวายตุง ประเพณีจุดบั้งไฟ ประเพณีส่งสการทานคาบ (การจัดงานศพ) และประเพณีบวชพระเจ้า (พุทธาภิเษก) และเนื้อหาของคำเวนทาน ฉบับวัดศรีโคมคำ 3) ด้านหลักธรรมพบว่ามีการสอดแทรกคำสอนทางพระพุทธศาสนาไว้ คือ ไตรลักษณ์ กรรม สังสารวัฏ นิพพาน บุญกิริยาวัตถุ 3 เมตตา อริยทรัพย์ คารวธรรม สามัคคีธรรม และอัปปมาทธรรม