บทบาทพระสังฆาธิการที่มีต่อการพัฒนาศาสนศึกษาและการศึกษาสงเคราะห์ จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทพระสังฆาธิการที่มีต่อการพัฒนาศาสนศึกษาและการศึกษาสงเคราะห์ จังหวัดพะเยา โดยมีประชากรและกลุ่มตัวอย่างจากพระสังฆาธิการในจังหวัดพะเยา จำนวน 50 รูป ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จากโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกธรรมและบาลี โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญ มหาวิทยามหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยและพระสังฆาธิการระดับเจ้าอาวาส

          ผลจากการศึกษา พบว่า 1) บทบาทในการจัดการศึกษาด้านศาสนศึกษา มีดังนี้ 1.1 พระสังฆาธิการมีบทบาทในฐานะเป็นผู้บริหาร เช่น เจ้าสำนักเรียน ผู้จัดการ ผู้อำนวยการ เป็นต้น บทบาทในด้านนี้มุ่งเน้นด้านการบริหารจัดการศึกษา เช่น การบริหารงานบุคคล บริหารงบประมาณ และบริหารด้านวิชาการ เป็นต้น 1.2 มีการส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการศึกษาศาสนศึกษา เช่น การจัดตั้งกองทุนการศึกษา การมอบทุนหรือรางวัลสำหรับพระภิกษุสามเณรในกรณีที่สอบการจัดหางบประมาณ บุคลากร สื่อการเรียนการสอน และมีการจัดอบรมสัมมนา  1.3 ในฐานะเจ้าอาวาสจึงมีบทบาทในการจัดการศึกษา 2 สถานะ คือ บทบาทของผู้บริหารและบทบาทของผู้ปกครองคณะสงฆ์ภายในวัดที่ตั้งสำนักเรียนหรือสถานที่เรียน ดังนั้น จึงมีบทบาททั้งในด้านการบริหารจัดการศึกษา 1.4 ด้านการส่งเสริมและสนับสนุนต่อการพัฒนาศาสนศึกษา มีบทบาทที่สอดคล้องกับการส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษาศาสนศึกษา และ 2) บทบาทในการจัดการศึกษาสงเคราะห์ มีดังนี้ 2.1 ด้านการบริหารการศึกษาสงเคราะห์ เช่น การจัดโครงการบวชภาคฤดูร้อน โรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์ การศึกษาผู้ใหญ่ การสงเคราะห์ทุนการศึกษา ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในวัด และการเป็นพระสอนศีลธรรมในสถานศึกษา 2.2 ด้านการส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการศึกษาสงเคราะห์เป็นบทบาทที่พระสังฆาธิการได้ดำเนินการที่ไม่แตกต่างจากการบริหารการศึกษาสงเคราะห์