การส่งเสริมและพัฒนาชุมชนรอบพื้นที่ป่าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในลุ่มน้ำอิงตามแนวทางพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาแนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมและการพัฒนาชุมชนรอบพื้นที่ป่าและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในลุ่มน้ำอิง 2) เพื่อพัฒนาชุมชนรอบพื้นที่ป่าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในลุ่มน้ำอิง และ 3) สังเคราะห์องค์ความรู้ในการส่งเสริมและพัฒนาชุมชนรอบพื้นที่ป่าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในลุ่มน้ำอิงตามแนวทางพระพุทธศาสนา การวิจัยนี้เป็นเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญเป็นกลุ่มประชากรในเขตพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแก้ว อำเภอภูกามยาว เทศบาลตำบลเวียง อำเภอเชียงคำและเทศบาลตำบลครึ่ง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย จำนวน 30 คน ซึ่งแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างและแบบสนทนากลุ่ม จากนั้นวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติแบบบรรยาย

          ผลการวิจัย พบว่า 1) แนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมและการพัฒนามีการแต่งตั้งคณะกรรมการป่าชุมชนและใช้กระบวนการ AIC คือ A คือ ขั้นเห็นคุณค่าในการสร้างจิตสำนึกให้เห็นความสำคัญกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม I คือ ขั้นปฏิสัมพันธ์ในการพัฒนาและอนุรักษ์ และ C คือ ขั้นควบคุมการออกกฎระเบียบป่าชุมชน การใช้หลักความเชื่อทางพระพุทธศาสนาและความเชื่อเรื่องผี 2) การพัฒนาชุมชนรอบพื้นที่ป่าประกอบด้วยหลักไตรสิกขาและหลักอปริหานิยธรรมที่มีความสัมพันธ์กับกระบวนการ AIC 3) การสังเคราะห์องค์ความรู้ในการส่งเสริมและพัฒนาชุมชน ทั้งในลักษณะทางกายภาพของชุมชน ลักษณะทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมของป่าชุมชน ซึ่งมีการดำเนินตามกระบวนการ AIC ที่สามารถสังเคราะห์เข้ากับหลักไตรสิกขาและอปริหานิยธรรม โดยเฉพาะขั้นเห็นคุณค่าตรงกับสมาธิ ขั้นปฏิสัมพันธ์ตรงกับปัญญาและขั้นควบคุมตรงกับศีล ส่วนองค์ความรู้จากการวิจัย คือ การส่งเสริมและพัฒนาตามกระบวนการ AIC ที่สอดคล้องกับหลักไตรสิกขาและการนำหลักอปริหานิยธรรมไปประยุกต์ใช้