บทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนาชุมชนตำบลอุโมงค์ อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาการดำเนินงานและบทบาทพระสงฆ์ที่มีต่อการพัฒนาชุมชน แนวคิดและนโยบายของพระสงฆ์ในการพัฒนาชุมชนตำบลอุโมงค์ และบทบาทการดำเนินงานด้านการพัฒนาชุมชนของพระสงฆ์กับนโยบายของชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ รวมทั้งการมีส่วนร่วมดำเนินงานของพระสงฆ์ในการพัฒนาชุมชน กลุ่มตัวอย่างในการศึกษา ได้แก่ พระสงฆ์ระดับผู้ปกครอง 10 วัด และผู้นำชุมชน 11 หมู่บ้าน ในตำบลอุโมงค์ อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน

          จากผลการศึกษาพบว่า ประการแรก ปัญหาการดำเนินงานของพระสงฆ์ต่อการพัฒนาชุมชนตำบลอุโมงค์ คือ การขาดความชัดเจนในการวางแผนและเตรียมงาน ความเข้าใจไม่ตรงกันของพระสงฆ์ในการทำงาน ขาดการปฏิสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง ขาดการมีส่วนร่วมอย่างจริงจัง และขาดการติดตามประเมินผลการทำงาน นอกจากยังพบปัญหาด้านความคิดที่แตกต่างระหว่างวัดกับชุมชน ความศรัทธาที่มีต่อพระสงฆ์ การดำเนินงานแทนบทบาทคณะสงฆ์ขององค์กรต่าง ๆ และการไม่ดำเนินงานเชิงรุก ประการที่สอง แนวคิดและนโยบายของพระสงฆ์ในการดำเนินงาน พระสงฆ์มีความพร้อมและมุ่งมั่นในการสร้างบทบาทต่อการพัฒนาชุมชน แต่การวางแผนและกำหนดนโยบายไม่ได้เกิดจากการมีส่วนร่วมของคณะสงฆ์ตำบลอุโมงค์ แต่เกิดจากกรอบนโยบายของมหาเถรสมาคม 8 ด้าน และเป็นการดำเนินงานช่วงเทศกาลประจำปี การดำเนินงานจึงไม่มีความชัดเจน ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมในการดำเนินงานของพระสงฆ์ ประการที่สาม บทบาทการดำเนินงานของพระสงฆ์ได้สอดคล้องกับนโยบายมหาเถรสมาคม 8 ด้านมาโดยตลอด เพียงแต่การดำเนินงานที่เป็นรูปธรรมชัดเจนมีเพียงบางด้าน เพราะชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีนโยบายการพัฒนาชุมชนที่สอดคล้องกับนโยบายมหาเถรสมาคมครบทั้ง 8 ด้าน ชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจึงทำหน้าที่แทนบทบาทของพระสงฆ์ พระสงฆ์จึงแสดงบทบาทเพียงการมีส่วนร่วมการดำเนินงานในชุมชนและเป็นเพียงผู้สนับสนุนการดำเนินงานของชุมชนเท่านั้น