ปุพพเปตพลีที่ปรากฏในคัมภีร์ใบลานล้านนาของวัดหลวงราชสัณฐาน จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักปุพพเปตพลีที่ปรากฏในพระไตรปิฎก ศึกษาความเป็นมาของการทำบุญปุพพเปตพลีที่ปรากฏในคัมภีร์เปตพลีฉบับวัดหลวงราชสัณฐาน และวิเคราะห์หลักการทำบุญปุพพเปตพลีที่ปรากฏในคัมภีร์เปตพลีฉบับ  วัดหลวงราชสัณฐานที่มีอิทธิพลต่อชาวล้านนา การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงเอกสาร โดยการรวบรวมข้อมูลขั้นปฐมภูมิและทุติยภูมิเพื่อนำไปสู่การวิเคราะห์เพื่อตอบวัตถุประสงค์การวิจัยต่อไป

          ผลการวิจัยพบว่า ปุพพเปตพลีที่ปรากฏในพระไตรปิฎกเป็นการทำบุญที่พระเจ้าพิมพิสารอุทิศส่วนบุญให้แก่ญาติที่เกิดเป็นเปรต อันเป็นการทำบุญอย่างหนึ่งตามหลักพลีกรรม 5 ประการ การทำบุญปุพพเปตพลีในคัมภีร์เปตพลีฉบับวัดหลวงราชสัณฐาน พบว่า มีโครงเรื่องมาจากเหตุการณ์ที่พระเจ้าพิมพิสารได้ทรงกระทำไว้เป็นแบบอย่างในสมัยพุทธกาล หลักธรรมที่พบ เช่น ศีล ความเชื่อเรื่องบุญบาป ทาน ความกตัญญูกตเวที อริยทรัพย์ ศรัทธา ภาวนาและความไม่ประมาท และการวิเคราะห์หลักการทำบุญปุพพเปตพลีที่ปรากฏในคัมภีร์เปตพลีฉบับวัดหลวงราชสัณฐานที่ส่งผลต่อสังคมในล้านนามี 2 ด้าน คือ 1) ด้านสังคม เป็นเครื่องมือควบคุมทางสังคมโดยการยกเรื่องอบายภูมิมานำเสนอให้คนในสังคมได้รับรู้ ช่วยส่งเสริมให้สังคมมีความเจริญมั่นคง สร้างความเป็นปึกแผ่นให้กับสถาบันครอบครัวและสังคมให้มีความสามัคคีกลมเกลียวกัน ก่อให้เกิดสันติสุขแก่สังคมโดยรวม 2) ด้านประเพณี ส่งผลให้ชาวล้านนาถือปฏิบัติมาอย่างต่อเนื่อง เป็นอุปถัมภ์พระภิกษุสามเณร ส่งเสริมพระพุทธศาสนาอีกทางหนึ่ง