สัญลักษณ์ในพิธีกรรมเลี้ยงผีที่บ้านสิงห์ ตำบลสิงห์ อำเภอเมืองยโสธร จังหวัดยโสธร

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสัญลักษณ์และความหมายในพิธีกรรมเลี้ยงผีที่บ้านสิงห์ ตำบลสิงห์ อำเภอเมืองยโสธร จังหวัดยโสธร ศึกษาข้อมูลจากเอกสารงานวิจัย เก็บข้อมูลภาคสนามโดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์กลุ่มนางเทียมและจ้ำจำนวน 6 คน การสังเกตอย่างมีส่วนร่วมในเดือนเมษายน 2565 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยระเบียบวิธีทางคติชนวิทยาแล้วนำเสนอผลการศึกษาด้วยวิธีพรรณาวิเคราะห์ พบว่า ความหมายเชิงสัญลักษณ์มี 3 ด้าน ได้แก่ วัตถุสัญลักษณ์ พฤติกรรมสัญลักษณ์และพื้นที่สัญลักษณ์ ด้านวัตถุสัญลักษณ์เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงสถานภาพของอัญญาพ่อเฒ่า แสดงการปกป้องคุ้มครองและแสดงความอุดมสมบูรณ์ของชุมชน ด้านพฤติกรรมสัญลักษณ์สื่อนัยความจงรักภักดี การปกป้องคุ้มครองและการขจัดปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย และด้านพื้นที่สัญลักษณ์ พื้นที่ประกอบพิธีกรรม ได้แก่ พื้นที่บนหอใน เป็นสัญลักษณ์ หอโฮง หรือท้องพระโรงของเจ้าเมืองล้านช้าง และพื้นที่ลานโล่งนอกหอในเป็นสัญลักษณ์ท้องพระโรงสำหรับข้าราชบริพารที่เข้าเฝ้าเจ้านายในอดีต ความเชื่อและการรับรู้ของชาวบ้านสิงห์เชื่อว่าวิญญาณอัญญาพ่อเฒ่าเป็นบรรพบุรุษระดับเจ้านายเป็นผู้ก่อตั้งบ้านสิงห์