การวิเคราะห์ความมีอยู่ของเซียงข้องบ้านโพน ตำบลโพนทอง อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม

Main Article Content

พระใบฎีกาอนุพงศ์ สุเมโธ (อาจมุงคุณ)
จรัส ลีกา
พระครูภาวนาโพธิคุณ .
พระครูศรีปริยัติบัณฑิต (ปพน แสงย้อย)

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาแนวความคิดเรื่องความมีอยู่ของเซียงข้อง 2. ศึกษาความมีอยู่ของเซียงข้องบ้านโพน ตำบลโพนทอง อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม และ 3. วิเคราะห์ความมีอยู่ของเซียงข้องบ้านโพน ตำบลโพนทอง อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง มีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 28 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี
ผลการวิจัย พบว่า
1. เซียงข้องเป็นความเชื่อในผี และวิญญาณบรรพบุรุษ ที่อยู่อีกภพภูมิหนึ่งที่มนุษย์ไม่สามารถรับรู้ได้ด้วยประสาทสัมผัส แต่มนุษย์จะรู้ถึงความมีอยู่ได้ด้วยความเชื่อที่แสดงผ่านพิธีกรรมเพื่อขจัดความชั่วร้าย และพิธีกรรมนี้ได้เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของคนอีสานที่นำไปสู่ความสงบสุขของสังคม
2. ชาวบ้านโพนมีความเชื่อเกี่ยวกับพิธีกรรมเซียงข้องว่า ผีเซียงข้องมีหน้าที่ติดต่อกับอำนาจลึกลับด้วยการอัญเชิญวิญญาณให้มาสิงร่างหุ่นฟางที่ทำขึ้นในการประกอบพิธีกรรม ชาวบ้านเมื่อเกิดความไม่สบายใจ จะทำพิธีกรรมเซียงข้องเพื่อเสี่ยงทายหาสาเหตุ และวิธีแก้ไข และชาวบ้านยังพิธีกรรมนี้
เป็นเครื่องมือในการควบคุมความประพฤติของคนในสังคม
3. ความมีอยู่ของเซียงข้องบ้านโพน เมื่อนำทฤษฎีทางปรัชญามาพิสูจน์ความมีอยู่ ได้แก่ การอ้างเหตุผลเชิงภววิทยา การอ้างเหตุผลเชิงจักรวาลวิทยา การอ้างเหตุผลเชิงอันตวิทยา การอ้างเหตุผลเชิงจริยธรรม และการอ้างเหตุผลแบบอื่น ๆ จึงสรุปและยืนยันได้ว่า เซียงข้องของบ้านโพนนั้นมีอยู่จริงในฐานะเป็นวิญญาณศักดิ์สิทธิ์และมีอำนาจที่ให้คุณและโทษแก่มนุษย์ได้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
(อาจมุงคุณ) พ. ส. ., ลีกา จ. ., . พ., & (ปพน แสงย้อย) พ. . (2024). การวิเคราะห์ความมีอยู่ของเซียงข้องบ้านโพน ตำบลโพนทอง อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 11(4), 443–454. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jg-mcukk/article/view/279640
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชัยณรงค์ ต้นสุข. (2549). นาฎยประดิษฐ์การแสดงพื้นบ้านของวิทยาลัยนาฎศิลป์ร้อยเอ็ด. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระเมธีธรรมาภรณ์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2532). ปรัชญากรีกโบราณตอนที่ 1-2. กรุงเทพฯ: บริษัท อัมรินทร์ พริ้นติ้งกรุ๊ป จำกัด.

พระวันนี ขนฺติพโล (ขันตีกุล). (2561). การศึกษาคติธรรมทางพระพุทธศาสนาในพิธีกรรมการบูชาปู่เซียงน้อยของชาวตำบลบ้านเป้า อำเภอเกษตรสมบูรณ์จังหวัดชัยภูมิ. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย).

นิวัฒน์ หน่างเกษม. (2557). ความเชื่อเรื่องผีปู่ตาภาคอีสาน: กรณีศึกษา บ้านครบุรี ตำบลครบุรีใต้ อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรามคำแหง).

มณี พยอมยงค์. (2536). ความเชื่อของคนไทย วัฒนธรรมพื้นบ้าน: คติความเชื่อ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ยุทธพงษ์ สืบศักดิ์วงศ์. (2546). ความคิดทางปรัชญาในภาษิตม้ง. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่).

สำลี รักสุทธี. (2550). ตำนานนิทานผีอีสาน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์พัฒนาศึกษา.

เสรี พงศ์พิศ. (2529). ส่งเสริมอีสานให้น่าเที่ยวหรือจะส่งเสริมการท่องเที่ยวอีสาน. กรุงเทพฯ: ศิลปวัฒนธรรม.

สมหมาย ฮามคำไพ. (2541). “เซียงข้อง” รัชมังคลาภิเษก: อีสานศึกษา. (จัดพิมพ์เนื่องในโอกาสพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก).

สัญญา สะสอง. (2544). แนวคิดเชิงปรัชญาในวรรณกรรมพื้นบ้านอีสาน. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่).

อดิศักดิ์ ทองบุญ. (2548). วิเคราะห์อภิปรัชญาในพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.