รูปแบบการจัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างความเป็นพลเมืองตื่นรู้
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและพัฒนาเครื่องมือวัดความเป็นพลเมืองตื่นรู้ และเพื่อศึกษา รูปแบบการจัดการศึกษาที่ส่งผลให้ผู้เรียนมีความเป็นพลเมืองตื่นรู้ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัย
แบบผสมผสาน (Mixed method research) การวิจัยตอนที่ 1 เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ เพื่อศึกษาและพัฒนาเครื่องมือวัดความเป็นพลเมืองตื่นรู้ ด้วยการศึกษาเอกสารเพื่อพัฒนาเป็นตัวชี้วัดความเป็นพลเมืองตื่นรู้และนำไปสร้างแบบวัดความเป็นพลเมืองตื่นรู้ หาประสิทธิภาพของเครื่องมือด้วยการหาค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) และหาค่าความเชื่อมั่นด้วยวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน (CFA) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 ที่ได้จากการเลือกแบบเจาะจง จำนวน 456 คน ตอนที่ 2 เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ 1) ผู้บริหาร
สถานศึกษา 2) ครู 3) นักเรียน และ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาของโรงเรียนที่ได้รับรางวัลจากการประกวดโครงการสร้างสำนึกพลเมือง (project citizens) จำนวน 3 แห่ง
ผลการวิจัยพบว่า
1. เครื่องมือวัดความเป็นพลเมืองตื่นรู้ที่สร้างขึ้นตามตัวชี้วัดความเป็นพลเมืองตื่นรู้ 14 ตัวชี้วัด จากองค์ประกอบ 3 ด้าน ได้แก่ ด้านความรู้ จำนวน 4 ตัวชี้วัด ด้านทักษะ จำนวน 6 ตัวชี้วัด และด้านเจตคติและค่านิยม จำนวน 4 ตัวชี้วัด เป็นแบบวัดชนิดมาตราส่วนประเมินค่า (rating scale) 5 ระดับจำนวน 66 ข้อ ที่มีค่าดัชนีความสอดคล้อง (Item object congruence index: IOC) ระหว่างข้อคำถามกับวัตถุประสงค์ของแบบวัดความเป็นพลเมืองตื่นรู้ระหว่าง 0.67 ถึง 1.00 และมีค่าความเชื่อมั่นจากการวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ของแบบวัดความเป็นพลเมืองตื่นรู้ทั้งฉบับ =.975
2. รูปแบบการจัดการศึกษาที่เสริมสร้างความเป็นพลเมืองตื่นรู้ ประกอบด้วยองค์ประกอบสำคัญ 5 ด้าน คือ 1) ด้านแนวคิดทางการศึกษา 2) ด้านการบริหารสถานศึกษา 3) ด้านหลักสูตร 4) ด้านการจัดการเรียนรู้ และ 5) ด้านการมีส่วนร่วมของผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2561). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2561. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 256, จาก http://academic.obec.go.th/web/news/view/75
กรุณพร เชษฐพยัคฆ์. (2561). สังคมไทยยอมรับLGBTแบบมีเงื่อนไข กำแพงปิดกั้นความหลากหลายทางเพศ ในมุมมองของครูเคท. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2567, จาก www.thematter.com
กลุ่ม Thai Civic Education. (2556). กรอบแนวคิดหลักสูตรการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย (Conceptual framework for Thai Democratic Citizenship Education Curriculum). กรุงเทพฯ: บริษัท เทคนิค อิมเมจ จำกัด.
กันทรากร จรัสมาธุสร. (2560). รูปแบบและกลยุทธ์การสร้างพลเมืองตื่นรู้กรณีศึกษาโครงการพลังเด็กและเยาวชนเพื่อการเรียนรู้ ภูมิสังคมภาคตะวันตก. (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ณัฏฐพัชร์ ทัศนรุ่งเรือง. (2561). ตามทะเบียนราษฎร ปี 2560 ไทยมีประชากรกว่า 66 ล้านคน เป็นหญิงมากกว่าพุ่งเกินล้าน. สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2567 จาก สำนักข่าวอิศรา:https://www.isranews.org/thaireform/thaireform-news/63837-thailand.html
ไพฑูรย์ สินลารัตน์ และคณะ. (2556). วิกฤตการศึกษา: ทางออกที่รอการแก้ไข. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เลขาธิการสภาการศึกษา, สำนักงาน. (2561). การพัฒนาตัวชี้วัดประสิทธิภาพการจัดการเรียนรู้ของสถานศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.
วรรณชลี โนริยา. (2560). การวิเคราะห์องค์ประกอบของการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองที่ตื่นตัวในพื้นที่ ตั้งจังหวัดน่าน. วารสารการเมืองการปกครอง, 7(2), 132-160.
วรากรณ์ สามโกเศศ. (2558). ข้อเสนอทางเลือกระบบการศึกษาที่เหมาะสมกับสุขภาวะคนไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ.
วสันต์ สรรพสุข. (2565). การพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะการเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งตามแนวคิดการศึกษาเชิงวิพากษ์สำหรับนิสิตวิชาชีพครู. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 10(3), 139-153.
Erickson, J.A., Anderson, J.B. and Zlotkowski, E. (1997). Learning with the community concept and model for service learning in teacher education. Washington DC: American Association for Higher Education.
Henson, K. T. (2015). Curriculum Planning: Integrating Multiculturalism, Constructivism and Education Reform (2nd ed.). New York: McGraw – Hill.
Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. (2nd ed.). California: SAGE.
