บูรณาการหลักพุทธปรัชญาเถรวาทที่ปรากฏในงานบุญเบิกฟ้าที่มีอิทธิพลต่อประชาชนจังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับงานบุญเบิกฟ้า 2) ศึกษาหลักพุทธปรัชญาที่ปรากฏในงานบุญเบิกฟ้า 3) บูรณาการหลักพุทธปรัชญาเถรวาทที่ปรากฏในงานบุญเบิกฟ้าที่มีอิทธิพลต่อประชาชนจังหวัดมหาสารคาม และ 4) นำเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับบูรณาการหลักพุทธปรัชญาเถรวาทที่ปรากฏในงานบุญเบิกฟ้าที่มีอิทธิพลต่อประชาชนจังหวัดมหาสารคาม โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มพระสังฆาธิการที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญด้านประเพณีบุญเบิกฟ้า จำนวนทั้งสิ้น 8 รูป/คน นำมาวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา และนำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนา
ผลจากการวิจัย พบว่า
1. แนวคิดเกี่ยวกับงานบุญเบิกฟ้า เป็นชื่องานประเพณีภูมิปัญญาของสังคมเกษตรกรรมชาวอีสานในวันเดือน 3 ขึ้น 3 ค่ำ จะเป็นวันเริ่มต้นของฤดูฝน
2. หลักพุทธปรัชญาที่ปรากฏในงานบุญเบิกฟ้าจังหวัดมหาสารคาม คือ กรรมเป็นตัวเจตนาเจตสิกและไตรสิกขา
3. บูรณาการหลักพุทธปรัชญาเถรวาทที่ปรากฏในงานบุญเบิกฟ้าที่มีอิทธิพลต่อประชาชน เสี่ยงทายในงานบุญเบิกฟ้า เสี่ยงทายคางไก่และเสี่ยงทายผิวไข่ ประกาศทิศฟ้าร้อง เพื่อทราบปริมาณน้ำฝนซึ่งเป็นประโยชน์และมีอิทธิพลต่อภาคเกษตรกรรมของประชาชนในการตัดสินใจลงทุนต่อไป
4. ได้องค์ความใหม่ที่เรียกว่า “TM1BM2 MODEL” T = Theravada Buddhist philosophy คือ หลักพุทธปรัชญาเถรวาท, M1 = Merit คือ บุญเบิกฟ้าเป็นประเพณีพื้นบ้านที่สืบทอดมา, B = Benefits of merit คือ อานิสงสของบุญ และ M2 = Merit-making behavior in Maha Sarakham Province คือ พฤติกรรมการทำบุญในจังหวัดมหาสารคาม 1) การทำบุญคือทำความเขาใจใหถองแท้ 2) การทำบุญด้วยการบริจาคแบ่งปน 3) การทำบุญจะไม่มีการเบียดเบียนกัน