การพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากของเกษตรวิถีพุทธ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

 การพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากของเกษตรวิถีพุทธ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษารูปแบบพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากการเกษตรบนฐานธรรมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสู่ เกษตรปลอดภัยอำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน 2) เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรปลอดภัย อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน และ 3) เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน เก็บรวบรวมข้อมูลการศึกษาเป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed method research) ทั้งการวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนสู่เกษตรปลอดภัย อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน ที่มีบทบาทด้านการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากของเกษตรวิถีพุทธอำเภอสันติสุข เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรปลอดภัย อำเภอสันติสุขจังหวัดน่าน จำนวน 5 กลุ่ม ๆ ละ 10 คน รวมเป็น 50 คน ประกอบด้วย 1. ผู้นำชุมชน 2. ตัวแทนเกษตรกร 3. ตัวแทนคณะสงฆ์ 4.หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่มีส่วนร่วมในการส่งเสริมและขับเคลื่อนและพัฒนาเศรษฐกิจอำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน
ผลการวิจัยพบว่า ระบบเศรษฐกิจฐานรากอำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน ได้ร่วมเกษตรการที่ประกอบด้วยกลุ่มปลูกพืชผัก กลุ่มปลูกไม้ผล กลุ่มหัตถกรรม กลุ่มชาชงสมุนไพร และกลุ่มถ่านอัดแท่งจากซังข้าวโพด โดยการจัดตั้งกลุ่มและกองทุนเพื่อให้เกษตรกรพึ่งตนเองได้ เช่น กลุ่มออมทรัพย์ กลุ่มเตรียมสหกรณ์ และกลุ่มแปรรูป (วิสาหกิจชุมชน) การพัฒนาตลาดผลผลิตในชุมชน การพัฒนาหมู่บ้านสะอาดชุมชนเข้มแข็ง และสนับสนุนกิจกรรมเพื่อรักษาวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น กลไกสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืนคือ การพัฒนาคนดังนั้นในกระบวนการพัฒนาจึงมีอยู่ 1 ปัจจัยที่สำคัญ ได้แก่ 1) ปัจจัยผู้กระทำ 2) ปัจจัยสนับสนุน ประกอบไปด้วย สังคม เทคโนโลยีและทรัพยากรธรรมชาติ เป็นองค์ประกอบพื้นฐาน ในการสนับสนุนให้ปัจจัยผู้กระทำสามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ประสานความ
ร่วมมือกับหน่วยงานที่เชี่ยวชาญในการวิจัย ทดสอบเทคโนโลยีการแปรรูปผลผลิตการเกษตร การพัฒนาผลิตภัณฑ์เดิมให้มีคุณภาพที่ดีขึ้น ตลอดจนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่จากวัตถุดิบทางการเกษตร
ให้การสนับสนุนการถ่ายทอดทักษะความรู้ในทุกด้านให้กับเกษตรกร