สิทธิมนุษยชนในทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท

Main Article Content

พระสุกรี ยโสธโร (ประทุมแสง)
พระครูภาวนา โพธิคุณ
จรัส ลีกา
พระมหาประทีป อภิวฑฺฒโน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์นำเสนอถึงสิทธิมนุษยชนในทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท พบว่า
สิทธิมนุษยชนก็คือสิทธิแห่งศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ที่มีตามธรรมชาติซึ่งติดตัวมนุษย์มาตั้งแต่เกิด
รวมถึงสิทธิเสรีภาพ และความเสมอภาคของบุคคลที่ได้รับการรับรองหรือคุ้มครองตามกฎหมาย ซึ่งมีการ
รับรองไว้ โดยทั่วโลกให้การยอมรับ ซึ่งในสิทธิขั้นพื้นฐานที่มนุษย์ทุกคนต้องได้รับอย่างเสมอภาคกัน
เพื่อให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างสันติสุข คือ ความมีศักดิ์ศรี มีเสรีภาพ มีไมตรีจิต และมีความเมตตาต่อกัน
โดยไม่คำนึงถึงความแตกต่างในเรื่องของเชื้อชาติ สีผิว เพศ อายุ ภาษา ศาสนา สถานภาพทางกาย หรือ
สุขภาพแต่อย่างใด หลักธรรมที่สัมพันธ์กับสิทธิมนุษยชนพบว่า หลักธรรมในพุทธศาสนาเถรวาทกับหลัก
สิทธิมนุษยชน ล้วนได้แสดงให้เห็นถึงคุณค่าของความเป็นมนุษย์ที่เท่าเทียมกัน และเน้นการมีสิทธิ และ
เสรีภาพ โดยชี้ว่ามนุษย์มีศักยภาพในการกระทำสิ่งต่างๆ ได้ด้วยตนเอง มนุษย์ควรมีเมตตากรุณาต่อกันให้อภัย
ซึ่งกันและกัน ผ่านการกระทำที่สอดคล้องกันระหว่างกาย วาจา และใจ เช่น หลักเบญจศีล หลักศรัทธา
หลักแห่งกรรม หลักประโยชน์ 3 คือ ประโยชน์ส่วนตัว ประโยชน์ผู้อื่น และประโยชน์ส่วนรวม

Article Details

How to Cite
ยโสธโร (ประทุมแสง) พ. ., โพธิคุณ พ., ลีกา จ. . ., & อภิวฑฺฒโน พ. . (2021). สิทธิมนุษยชนในทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 8(4), 69–83. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jg-mcukk/article/view/252585
บท
บทความวิชาการ

References

กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพกระทรวงยุติธรรม. (2551). แผนสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ, ฉบับที่ 2. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์บริการ วิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กุมพล พลวัน. (2547). สิทธิมนุษยชนในสังคมโลก. กรุงเทพมหานคร: นิติธรรม. สำนักพิมพ์พิลักษณ์.

เกษฎา ผาทอง. (2559). ยุทธศาสตร์การพัฒนาประชาธิปไตยและกระบานการประชาสังคมไทย. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ณฤณีย์ ศรีสุข. (2563). หลักสิทธิมนุษยชนที่ปรากฏในหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเถรวาท. วารสารวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง, 9(1), 114-127.

ดิเรก ควรสมาคม. (2560). กฎหมายมหาชนแนวประยุกต์. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วิญญูชน.

ธนรัตน์ ทั่งทอง. (2554). สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรม (ป.วิ.อ.). กรุงเทพมหานคร: เนติบัณฑิตยสภาในพระบรมราชูปถัมภ์.

ธีรพล อรุณะกสิกร. พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วิญญูชน.

บรรเจิด สิงคะเนติ. (2547). สิทธิเสรีภาพและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ตามรัฐธรรมนูญ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วิญญูชน.

บุญแทน มะลิอ่อง. (2554). หลักธรรมในพุทธศาสนาเถรวาทกับการส่งเสริมสิทธิมนุษยชน.

พระครูปทุมกันทรา (บุญแทน มะลิอ่อง). (2545). หลักธรรมในพุทธศาสนาเถรวาทกับการส่งเสริมสิทธิมนุษยชน. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2536). พุทธวิธีแก้ปัญหาเพื่อศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงณราชวิทยาลัย.

พระวิทยา ญาณสาโร (คุ้มราษฎร์). (2554). การศึกษาแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงในคัมภีร์ พระพุทธศาสนาเถรวาท. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พิทยา ว่องกุล. (2542). สร้างสังคมใหญ่ : ชุมชนชนาธิป-ธรรมาธิปไตย. กรุงเทพมหานคร: โครงการวิถีทรรศน์.

พีระศักดิ์ พอจิต. (2555). สิทธิมนุษยชนในหลายมิติ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ.

สถิระ ราชรินทร์. (2562). แนวคิดภราดรภาพในพุทธปรัชญาเถรวาท. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 6(ฉบับพิเศษ), 153-165.

สมชาย กษิติประดิษฐ์. (2546). สิทธิมนุษยชน. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

สุเชาวน์ พลอยชุม. (2537). จริยศาสตร์แนวพุทธ. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย.

เสน่ห์ จามริก. (2545). พุทธศาสนากับสิทธิมนุษยชน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ.

อุดมศักดิ์ สนิทพงษ์. (2550). สิทธิมนุษยชน. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วิญญูชนจำกัด.