การแพร่กระจายของคาถาเยธัมมาจากชมพูทวีปสู่สุวรรณภูมิ

บทคัดย่อ

พระพุทธศาสนาได้ก่อกำเนิดขึ้นเมื่อ 2600 กว่าปีที่ผ่านมา ณ ดินแดนชมพูทวีป หรือประเทศอินเดียในปัจจุบัน โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ชาวพุทธเรียกกันติดปาก พระองค์มีนามจริงว่า สิทธัตถะ (สันสกฤต สิทธารถะ) นามสกุลว่า โคตรมะ (สันสกฤตว่า เคาตมะ) เมื่อทรงออกผนวช พระชันษา 29 ต้องใช้เวลาบำเพ็ญเพียรอยู่ถึง 6 ปี จึงได้บรรลุสัมมาสัมโพธิญาณ จากนั้นจึงได้แสดงธรรมครั้งแรกโปรดปัญจวัคคีย์ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสี เมื่อออกพรรษาแล้ว จึงได้ส่งสาวก 60 องค์ไปเผยแผ่พุทธศาสนา โดยย้ำไม่ให้เสด็จไปด้วยกันทางเดียว เพื่อพุทธศาสนาจะได้รับการเผยแผ่ไปในวงกว้าง เพื่อประโยชน์เกื้อกูลแก่สรรพสัตว์ทั้งมวล ในบรรดาพระสาวกทั้ง 60 องค์นั้น พระอัสสชิเถระ (สันสกฤตว่า อัศวชิต) ชาวเมืองกบิลพัสดุ์ออกบวชพร้อมคณะปัญจวัคคีย์ ได้เดินทางมุ่งหน้าไปยัง
กรุงราชคฤห์ เพื่อเผยแผ่พุทธศาสนา ตามพุทธดำรัสของพระพุทธองค์ ในขณะที่ท่านบิณฑบาตบนถนนภายในเมืองราชคฤห์ อุปติสสะปริพพาชกซึ่งต่อมา คือ พระสารีบุตร เกิดความสนใจจึงติดตามแล้วขอฟังธรรมจากท่าน พระเถระจึงได้แสดงธรรมโปรดแบบย่อ ๆ ว่า เย ธัมมา เหตุปัพพวา เตสัง เหตุง ตถาคโต เตสัญจ โย นิโรโธ จ เอวัง วาที มหาสมโณ คาถาเย ธัมมานี้เองต่อมาได้กระจายไปทั่วอินเดียมากกว่าคาถาอื่น ๆ จากนั้นได้กระจายไปทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้สู่ดินแดนสุวรรณภูมิ