กลยุทธ์การสอนสังคมศึกษาสู่การพัฒนานวัตกรรม การจัดการเรียนรู้ตามแบบพุทธวิธี

บทคัดย่อ

        กลยุทธ์ คือ การกำหนดวิธีการแนวทางปฏิบัติแผนบูรณาการผสมผสานอย่างมีขั้นตอนการดำเนินการให้บรรลุวัตถุประสงค์มีวิธีการปฏิบัติที่กำหนดขึ้นโดยผ่านการวิเคราะห์จุดอ่อน จุดแข็ง โอกาส และอุปสรรคของตนเอง เพื่อนำไปวางแผนให้สอดคล้องกับสภาวะแวดล้อมตามที่มุ่งหวังความสำเร็จในอนาคต ซึ่งการจัดการเรียนรู้ในยุคศตวรรษที่ 21 จำเป็นที่จะต้องใช้การวางแผนเชิงกลยุทธ์ในกระบวนการการจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับสภาวะแวดล้อมที่เกิดขึ้นในแต่ละบริบทของพื้นที่นั้นๆ การจัดกระบวนการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ประกอบด้วยกลยุทธ์ 8 ประการ เชื่อมโยงกับการพัฒนาสมอง และสอดแทรกทักษะเข้าไปด้วย ซึ่งนำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ ได้แก่ การระบุปัญหา (Problem) การกำหนดจุดมุ่งหมาย (Objective) การศึกษาข้อจำกัดต่างๆ(Onstraints) การประดิษฐ์คิดค้นนวัตกรรม (Inmovation) การทดลองใช้(Experimentation) การเผยแพร่ (Dissemination) ซึ่งนวัตกรรมทางการเรียนการสอนมีคุณลักษณะคือเป็นสิ่งใหม่เกี่ยวกับการสอนทั้งหมด เป็นสิ่งที่ใหม่เพียงบางส่วน เป็นสิ่งใหม่ที่ยังอยู่ในกระบวนการทดลอง เป็นสิ่งใหม่ที่ได้รับการยอมรับและนำไปใช้บ้างแล้วแต่ยังแพร่หลาย และเป็นสิ่งที่เคยปฏิบัติมาแล้วครั้งหนึ่ง ซึ่งในบทความนี้มุ่งนำเสนอให้เห็นถึงการพัฒนานวัตกรรมประเภทรูปแบบ  เทคนิคและวิธีการสอน ซึ่งได้แก่ วิธีสอนตามแนวพุทธวิธีที่บูรณาการกับการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 9 รูปแบบ คือ 1) วิธีสอนแบบอุปมาอุปไมย 2) วิธีสอนแบบปุจฉาวิสัชนา 3.วิธีสอนแบบธรรมสากัจฉา 4.วิธีการสอนแบบอริยสัจ 4 5.วิธีการสอนแบบสืบสวน 6.วิธีสอนแบบไตรสิกขา 7.วิธีสอนแบบเบญจขันธ์ 8.วิธีสอนโดยการสร้างศรัทธาและโยนิโสมนสิการ และ 9.วิธีสอนตามหลักพหูสูต เพื่อให้เกิดประสิทธิผลในการจัดการเรียนรู้เพิ่มขึ้นอันจะเกิดผลสัมฤทธิ์ต่อผู้เรียนอย่างแท้จริง