พลวัฒน์การปรับตนของชนไทดำบ้านนาป่าหนาดในสังคมพหุวัฒนธรรมจังหวัดเลย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้วัตถุประสงค์ ๓ ข้อ คือ (๑) เพื่อศึกษาความเป็นมาของกลุ่มชนไทดำบ้านนาป่าหนาด (๒) เพื่อศึกษาพิธีกรรมและพหุวัฒนธรรมของกลุ่มชนไทดำบ้านนาป่าหนาด (๓) เพื่อศึกษาพลวัฒน์การปรับตนของชนไทดำบ้านนาป่าหนาดในสังคมพหุวัฒนธรรมจังหวัดเลย เป็นวิจัยภาคสนามมีวิธีดำเนินการศึกษาวิจัย ได้แก่ การศึกษาในเชิงเอกสารและการศึกษาภาคสนามจากการสัมภาษณ์เชิงลึก และนำมาวิเคราะห์พรรณนา ผลการวิจัยพบว่า

ความเป็นมาของกลุ่มชนไทดำบ้านนาป่าหนาด พบว่า บ้านนาป่าหนาด ตำบลเขาแก้ว อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย มีโครงสร้างทางสังคมที่ยึดถือขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรม โดยเฉพาะในกลุ่มชนชาวไทดำเป็นส่วนใหญ่ กลุ่มชนชาวไทดำจะนับถือผีตามบรรพบุรุษมีาษาที่พูด เพราะกลุ่มชนชาวไทดำมีภาษาพูดเป็นของตนเอง จึงแตกต่างกันในทางความเชื่อที่เป็นความเชื่อดังเดิม

พิธีกรรมและพหุวัฒนธรรมของชาวไทดำ พบว่า เป็นพิธีกรรมที่เป็นความเชื่อเฉพาะกลุ่มมี การนับถือผีของไทดำหรือไทดำเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดในการดำรงไว้ซึ่งความเป็นปึกแผ่นของสังคมไทดำการประกอบพิธีกรรมต่างๆ เป็นสัญลักษณ์และลักษณะทางวัฒนธรรมของไทดำ

พลวัตการปรับตนของชนไทดำบ้านนาป่าหนาดในสังคมพหุวัฒนธรรมจังหวัดเลย พบว่า  พลวัตของกลุ่มชาติพันธุ์ในการต่อสู้และปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับ สิทธิ ความเชื่อ และภูมิปัญญาของกลุ่มชาติพันธุ์อไทดำ ความเปลี่ยนแปลงในการปรับตัวมักจะมุ่งไปในทิศทางค่านิยมอันเป็นพฤติกรรมทั้งภายนอกและภายใน ซึ่งส่งผลต่อพฤติกรรมนำไปสู่การเปรียบแปลง คือ ๑) การเปลี่ยนแปลงในด้านปริมาณคุณภาพและสิ่งแวดล้อมทุกด้าน ๒) มีลักษณะเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นอย่างมีลำดับขั้นตอนต่อเนื่อง ๓) เป็นพลวัตรถึงความเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องไม่หยุดยั้ง  ๔) มีลักษณะเป็นแผนและโครงการที่ก่อเกิดขึ้นจากการเตรียมการไว้ล่วงหน้า ๕) มีลักษณะเป็นวิชาการ  ๖) มีลักษณะที่ให้น้ำหนักต่อการปฏิบัติความจริงที่ทำให้เกิดผลจริง ๗) การเปลี่ยนแปลงนี้เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจากมนุษย์