การจัดการความขัดแย้งในระบบสาธารณสุขไทยในทัศนะพุทธปรัชญา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาความขัดแย้งในทัศนะพุทธปรัชญา2) เพื่อศึกษาความขัดแย้งในระบบสาธารณสุขไทยและ 3) เพื่อการจัดการความขัดแย้งในระบบสาธารณสุขไทยในทัศนะพุทธปรัชญาเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) เครื่องที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสนทนากลุ่มและแบบสังเกต ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 15 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี

ผลการวิจัยพบว่า

1. ความขัดแย้งในทัศนะพุทธปรัชญา มี 2 ประเภท คือความขัดแย้งภายในและความขัดแย้งภายนอก ความขัดแย้งทั้งหมดเกิดจากรากเหง้ามาจากอกุศลมูล3ประการ คือ 1)โลภะ ได้แก่ความโลภอยากได้ของคนอื่นมาเป็นของตนเอง 2) โทสะ ได้แก่ความคิดประทุษร้ายพยาบาท คิดปองร้ายผู้อื่น และ 3) โมหะ ได้แก่ความหลงผิด ความไม่รู้จริงความมัวเมา และความประมาท รากเหง้าแห่งความขัดแย้งทั้งสามประการนี้ เมื่อเกิดขึ้นแล้วจะแสดงออกทางกาย วาจา และใจ สุดท้ายนำไปสู่ความขัดแย้งภายในครอบครัว สังคม องค์กร ประเทศชาติต่อไป


2. ความขัดแย้งในระบบสาธารณสุขไทยเป็นความขัดแย้งระหว่างผู้ให้บริการกับผู้มารับบริการ ซึ่งเกิดจากสาเหตุใหญ่ๆ 4 ประการ คือ 1) ความไม่เสมอภาคจากการรับบริการที่มีความเหลื่อมล้ำกัน2)ความผิดพลาดในการให้บริการ จนทำให้มีการฟ้องร้องเพิ่มมากขึ้น 3) ความขัดแย้งด้านผลประโยชน์และ4)ความขัดแย้งด้านความสัมพันธ์


3. การจัดการความขัดแย้งในระบบสาธารณสุขไทยในทัศนะพุทธปรัชญา โดยใช้กระบวนการการพูดคุยหรือเจรจาไกล่เกลี่ยอย่างเป็นระบบ เป็นขั้นตอนการเจรจาไกล่เกลี่ยทุกขั้นตอนจะนำหลักพุทธปรัชญาเข้าไปร่วมใช้ในการเจรจาไกล่เกลี่ย อันได้แก่ 1) หลักอภัยทาน คือในการเจรจาไกล่เกลี่ย

ต้องมีการให้อภัยกัน ไม่พยาบาทต่อกัน 2) หลักอหิงสา คือในการเจรจาไกล่เกลี่ยด้วยความไม่เบียดเบียนกัน 3) หลักเมตตาคือในการเจรจาไกล่เกลี่ยด้วยความรักและความสงสารต่อเพื่อนร่วมงาน ต่อผู้ให้บริการและต่อผู้มารับบริการ