รัฐธรรมนูญแห่งประเทศญี่ปุ่น มาตรา 9 : ความพยายามที่จะแก้ไข ของนายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ

Abstract

รัฐธรรมนูญ มาตรา 9 แห่งประเทศญี่ปุ่นได้บรรจุหลักการสันติภาพด้วยการประกาศละเลิกสงครามในฐานะสิทธิของรัฐอธิปไตย ซึ่งหลักการดังกล่าวได้ทำให้รัฐธรรมนูญญี่ปุ่นเป็นรัฐธรรมนูญสันติภาพฉบับเดียวในโลก ในช่วงแรก มีการตีความรัฐธรรมนูญอย่างเถรตรงว่าญี่ปุ่นจะเป็นกลางอย่างเบ็ดเสร็จ จะไม่จัดให้มีศักยภาพทางสงครามใดๆ ไว้แม้แต่เพื่อป้องกันตนเอง แต่ต่อมา การตีความรัฐธรรมนูญได้มีวิวัฒนาการเปลี่ยนแปลงไปตามบริบทระหว่างประเทศและกาลเวลา อันมีผลประโยชน์แห่งชาติและความมั่นคงแห่งชาติเป็นตัวกำหนดหลัก ทั้งนี้ แม้ว่าในทางนิตินัย บทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญจะไม่ถูกแก้ไขเพิ่มเติมแต่อย่างใด แต่ในทางพฤตินัย การตีความในปัจจุบันนั้นได้เดินทางมาไกลเกินกว่าเจตนารมณ์แรกเริ่มของรัฐธรรมนูญมากแล้ว
มีผู้นำญี่ปุ่นหลายคนปรารถนาที่จะแก้ไขรัฐธรรมนูญ มาตรา 9 แต่ไม่สามารถดำเนินการได้สำเร็จ จนกระทั่งปัจจุบันที่นายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะ ประกาศความปรารถนาที่จะแก้ไขรัฐธรรมนูญ มาตรา 9 อีกครั้ง และได้มีการวางแผนการดำเนินงานไว้อย่างชัดเจนกว่าทุกครั้งที่ผ่านมา ในการนี้ เพราะเหตุใดนายอาเบะจึงปรารถนาที่จะแก้ไขรัฐธรรมนูญ มาตรา 9 และแนวโน้มความสำเร็จในการดำเนินการเป็นอย่างไร เป็นเรื่องที่สำคัญและน่าสนใจอย่างยิ่ง เนื่องจากความพยายามของเขาหากจะประสบความสำเร็จจะส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ของประเทศญี่ปุ่นและส่งผลต่อความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้าน