สภาพการณ์การใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงอายุ ในจังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและสาเหตุเกี่ยวกับการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงอายุในจังหวัดสงขลา ซึ่งดำเนินการด้วยวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ และเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสนทนากลุ่ม คัดเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลด้วยวิธีการแบบเจาะจง รวมทั้งการสังเกตแบบมีส่วนร่วม

ผลการศึกษาสามารถจำแนกออกได้เป็น 3 ประเด็นหลัก คือ 1) ด้านความรู้และความเข้าใจ ผู้สูงอายุมีปัญหาเกี่ยวกับการเข้าใจความหมายของเครื่องหมายต่าง ๆ บนอุปกรณ์ดิจิทัล และขาดความรู้ในวิธีการใช้งานและการเข้าถึงแอปพลิเคชัน หรือเว็บไซต์ที่เป็นประโยชน์ 2) ด้านความพร้อมในการใช้งาน ผู้สูงอายุมีปัญหาด้านข้อจำกัดทางร่างกาย เช่น ปัญหาสายตา การเรียนรู้ที่ช้าลง ซึ่งสวนทางกับความรวดเร็วในการตอบสนองของอุปกรณ์ดิจิทัล เป็นต้น และ 3) ด้านทักษะ ผู้สูงอายุขาดการจัดสรรเวลาในการใช้งานอุปกรณ์ดิจิทัลที่สมดุล การรับและส่งต่อข้อมูลที่ขาดข้อเท็จจริง การตกเป็นเหยื่อของกลุ่มมิจฉาชีพ และการหลงเชื่อข่าวปลอม โดยพบว่า สมรรถภาพด้านร่างกายที่เสื่อมลง ได้แก่ ปัญหาด้านสายตา และการเรียนรู้ที่ช้าลง เป็นสาเหตุหลักที่ส่งผลต่อการใช้งานอุปกรณ์ดิจิทัลของผู้สูงอายุซึ่งมีความสอดคล้องกันทั้ง 3 ประเด็น สาเหตุนอกจากนี้ เช่น การมีทัศนคติด้านลบต่อการใช้งานอุปกรณ์ดิจิทัล ความเหงา และการไม่รู้เท่าทันเทคโนโลยี เป็นต้น ซึ่งผลการวิจัยครั้งนี้จะนำไปสู่การพัฒนาเป็นกระบวนการเสริมสร้างความฉลาดทางดิจิทัลที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุในพื้นที่ต่อไป