พัฒนาการทางประวัติศาสตร์แบบมุขปาฐะบ้านคำฮี ตำบลโพนทราย อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร

Main Article Content

สุธิดา ตันเลิศ
สุรัชดา คนึงเพียร

บทคัดย่อ

                  บทความทางวิชาการนี้มุ่งการศึกษาพัฒนาการทางประวัติศาสตร์บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย อำเมือง จังหวัดมุกดาหาร ด้วยมุมมองทางประวัติศาสตร์เริ่มด้วยการเก็บข้อมูลประวัติศาสตร์บอกเล่า การตรวจสอบข้อมูลเอกสารชั้นต้น ชั้นรอง ผลการศึกษาได้ค้นพบประเด็นที่น่าสนใจ 5 เรื่อง หนึ่ง กลุ่มครัวลาวเมืองกองแก้ว มหาไชยที่ถูกกวาดต้อนมาจากฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงช่วงหลังสงครามเจ้าอนุวงศ์ คือ บรรพบุรุษรุ่นที่หนึ่งของคนบ้านคำฮี สอง ประวัติศาสตร์บ้านคำฮีเริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2423 สาม ศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชน คือ หลวงปู่ดีกับหอแจกวัดศรีมณฑา สี่ บ้านคำฮีคือตัวอย่างของการพัฒนาท้องที่ทุรกันดารกับภัยคอมมิวนิสต์ ห้า หลังสงครามเย็น คนบ้านคำฮีมีแรงขับเคลื่อนในการแสวงหาภูมิหลังทางประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นกระแสการต่อต้านการคืนกลับของระบบโลกาภิวัตน์ ควบคู่ไปกับความพยายามในการเปิดพื้นที่ทางประวัติศาสตร์ให้กับตนเองเพื่อสนองตอบต่อนโยบายการกระจายอำนาจสู่ส่วนท้องถิ่นของรัฐบาลไทย

Article Details

บท
บทความวิชาการ (Academic articles)

References

กรมศิลปากร.2544.หนังสือเฉลิมพระเกรียติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เรื่องวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์เอกลักษณ์ และภูมิปัญญา จังหวัดมุกดาหาร.กรุงเทพ ฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
คำให้การประวัติเมืองมุกดาหารของพระยาศศิวงษ์ประวัติ (เมฆ จันทรสาขา) จางวางกำกับราชการเมืองมุกดาหารเพื่อกราบทูลพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ข้าหลวงต่างพระองค์ สำเร็จราชการมณฑลลาวพวน (พ.ศ.2434-2444). 2434-2444. [สำเนาเอกสารตัวอักษรไทยน้อยเป็นของอาจารย์สุรจิตต์ จันทรสาขา อ่านโดยอาจารย์บุญ นาคสะแกนอก แห่งกรมศิลปากร เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2537] .

ในสุจิตต์ วงษ์เทศ. 2538. มุกดาหาร เมืองมุกแม่น้ำโขง. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มติชน.หน้า 143-157.

ชัยณรงค์ ไทยอ่อน. 2557.นโยบายของรัฐบาลไทยในการป้องกันและปราบปรามคอมมิวนิสต์ในจังหวัดนครพนม ระหว่าง พ.ศ. 2508 - พ.ศ. 2522. รายงานวิชาการศึกษาอิสระ หลักสูตรประวัติศาสตร์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.

เติม วิภาคย์พจนกิจ. 2530. พิมพ์ครั้งที่ 2 .ประวัติศาสตร์อีสาน. กรุงเทพฯ .โครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.

นิวัตน์ พ. ศรีสุวรนันท์. 2512.ประวัติศาสตร์ไทยลาวอีสาน.เรียบเรียง.กรุงเทพฯ : มิตรนราการพิมพ์.
ใบบอกเมืองมุกดาหาร. ก.พ.105- 24 ก.พ. 109. ๒ว่าด้วยบาทหลวงฝรั่งเสศถอนเอาพวกข่าพูเทิ่ง พวน ไปไว้ที่บาทหลวงเสีย. เอกสาร ร.5 ม2.12 ก/62 เล่ม 12 หอจดหมายเหตุแห่งชาติ, 62 แผ่น.

พรรณี พลไชยา. 2536. บทบาทชองมิชชันนารีคาทอลิกในอีสาน ปีพ.ศ.2424-2496. ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต วิชาเอกประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม.

โรงงานน้ำตาลสหเรือง. 2558. ประวัติโรงงานน้ำตาลสหเรือง. http://www.saharuang.com/about-1.php. 5 มกราคม.

โรงเรียนนาโปใหญ่-โคกสุวรรณ. 2557.http://www.napoyai.com/data-24322.html. 20 เมษายน.
สุรจิตต์ จันทรสาขา. 2537.จารึกใบลานเมืองมุกดาหาร.ในสุจิตต์ วงษ์เทศ.2538. มุกดาหาร เมืองมุกแม่น้ำโขง.กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.หน้า 161-166.

________. ม.ป.ป. จังหวัดนครพนมในอดีต. เอกสารอัดสำเนา.
สำนักงานเทศบาลตำบลโพนทราย อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร. 2557. ศาลาโรงธรรมโบราณ. http://www.phonsai.go.th/web/index.php/2011-11-30-13-04-46 . 20 เมษายน.

________.2559. ศาลาโรงธรรมโบราณ. http://www.phonsai.go.th/web/index.
php?option=com_content&view =article&id=65&Itemid=68. 5 พฤษภาคม.
สำนักงานจังหวัดมุกดาหาร. 2557. ประวัติศาสตร์มุกดาหาร.http://www.mukdahan.go.th/history.htm. 20 เมษายน.

หลวงปู่ดีบ้านคำฮี มุกดาหาร. 2557. http://www.web-pra.com/Shop/silalad
/Show/818632. 20 เมษายน.

อัครมณฑลท่าแร่-หนองแสง.2558. สักการสถานพระมารดาแห่งมารณสักขี สองคอน. Http://www.genesis.in.th/SongKon/?ref=history&vi=Songkon. 20 กันยายน.

อาสนวิหารแม่พระนิรมลอุบลราชธานี.2011. 130 ปี ชุมชนแห่งความเชื่ออาสนวิหารแม่พระนิรมลอุบลราชธานีค.ศ.1881-2011. อุบลราชธานี: ยงสวัสดิ์อินเตอร์กรุ๊ปจำกัด.

Étienne Aymonier.1885. Notes Sur Le Laos. SAIGON: EMPRIMERE DU GOUVERMENT.

Leach, Edmund. 1968. The Political System of Highland Burma: A Study of Kachin Social Structure. Boston: Beacon Press.

Soo-Jin Lee, Sandra.2015. “Race and the science of difference in the age of genomics.”pp.26-39. Edited by Karim Murji and John Solomons. Theories of Race and Ethnicity Contemporary Debates and Perspectives. Cambridge: Cambridge University Press.


การสัมภาษณ์
ดร กงนะ.16 มีนาคม 2556. อายุ 83 ปี.สัมภาษณ์.บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร.

เต่ง กงนะ.16 มีนาคม 2556. อายุ 90 ปี. สัมภาษณ์. บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร.

พระสุเทพ.20 มกราคม 2555. 40 พรรษา. สัมภาณ์.วัดศรีมณฑา หมู่ที่ 7 บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย จังหวัดมุกดาหาร.

________. 16 มีนาคม 2556.สัมภาษณ์. วัดศรีมณฑา หมู่ที่ 7 บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย จังหวัดมุกดาหาร.

ไพร กงนะ.10 สิงหาคม 2556. สัมภาษณ์. บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร.

สูน กงนะ. 10 สิงหาคม 2556. อายุ 82 ปี. สัมภาษณ์.บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร.

สำนาญ (คำปัน) กงนะ. 10 สิงหาคม 2556.อายุ 53 ปี. สัมภาษณ์.บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร.

หลวงปู่ที. 20 มกราคม 2555. 83 พรรษา. สัมภาษณ์. สำนักสงฆ์บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย จังหวัดมุกดาหาร.

________. 16 มีนาคม 2556. 84 พรรษา. สัมภาษณ์. สำนักสงฆ์บ้านคำฮี ตำบลโพนทราย จังหวัดมุกดาหาร.