นางชฎา: วรรณกรรมประชานิยมสู่การดัดแปลงเป็นละครโทรทัศน์

บทคัดย่อ

นวนิยายประชานิยมแนวสยองขวัญ เป็นวรรณกรรมที่เขียนขึ้นมาเพื่อสร้างความบันเทิงและมีจุดประสงค์หลัก คือ การเข้าถึงผู้คนจำนวนมาก ซึ่งแตกต่างจากวรรณกรรมชั้นสูงที่มุ่งเน้นในการใช้ภาษาและโครงสร้างที่ซับซ้อน ส่งผลให้วรรณกรรมประชานิยมนั้นเป็นที่นิยมในกลุ่มสังคม จนก่อให้เกิดการผลิตซ้ำและดัดแปลงออกมาในรูปแบบต่าง ๆ หากแต่ยังคงไว้ซึ่งชุดข้อมูลเดิม วรรณกรรมประชานิยมของ ภาคินัย เรื่อง “นางชฎา” ได้รับความนิยมจนได้มีการนำมาทำเป็นละครโทรทัศน์เรื่อง “นางชฎา” ซึ่งมีกระบวนการที่นำข้อมูลชุดเก่าและโครงสร้างจากวรรณกรรม มาดัดแปลงให้เหมาะสมกับการนำเสนอผ่านละครโทรทัศน์ มีสิ่งที่น่าสนใจในการนำศิลปะการแสดงในด้านนาฏศิลป์มาใช้ในการประกอบสร้างงานใหม่และตีความบริบทใหม่ โดยประเด็นศึกษา คือ 1) การดัดแปลงวรรณกรรมประชานิยมเรื่องนางชฎา สู่การแสดงนาฏศิลป์ในละครนางชฎา 2) การมอบอำนาจให้ผี โดยผ่านภาพลักษณ์ “นางรำ” ในวัฒนธรรมไทย นางรำเป็นตัวแทนของผู้หญิงที่มีความงดงามและอ่อนช้อย แต่เมื่อผีปรากฏในร่างนางรำ ความงดงามนั้นกลับมาพร้อมกับอำนาจที่ทรงพลัง การมอบอำนาจให้กับผีในร่างของนางรำเป็นการสะท้อนถึงอำนาจของเพศหญิงในบริบททางสังคมและวัฒนธรรมไทย และ 3) คุณค่าของวรรณกรรมประชานิยมเรื่องนางชฎา สู่การดัดแปลงเป็นละครโทรทัศน์ เพื่อเป็นสิ่งยืนยันว่าวรรณกรรมประชานิยมไม่ใช่เรื่องเล่าที่เน้นเฉพาะความบันเทิงเพื่อสร้างจินตนาการและอารมณ์สะเทือนใจ ขณะเดียวกันรูปแบบการแสดงออกทางนาฏศิลป์ยังคงอัตลักษณ์นั้นไว้ผ่านรูปแบบของผีนางรำ