การบูรณาการทุนทางวัฒนธรรมสู่การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว ชุมชนชายทะเลคลองด่าน อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) รวบรวมทุนทางวัฒนธรรมในพื้นที่ชุมชนชายทะเลคลองด่าน อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ 2) ศึกษาพฤติกรรมนักท่องเที่ยวในการเลือกเส้นทางและรูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยว และ 3) เสนอแนวทางการบูรณาการทุนทางวัฒนธรรมสู่การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวชุมชน เป็นการวิจัยรูปแบบผสมผสานระหว่างระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อศึกษาตามวัตถุประสงค์การวิจัยข้อ 1 และข้อ 3 ดำเนินการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้นำท้องถิ่น ผู้นำชุมชน ปราชญ์ หัวหน้าส่วนราชการ และประชาชนที่มีส่วนได้ส่วนเสีย โดยกำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 41 คน นำเสนอผลการวิจัยด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามสำรวจกลุ่มตัวอย่างนักท่องเที่ยวจำนวน 400 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติวิจัย ได้แก่ t-test, F–test การวิเคราะห์ความแปรปรวน (ANOVA) ผลการวิจัยพบว่า 1) ชุมชนชายทะเลคลองด่าน อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ เป็นชุมชนที่มีวัฒนธรรมและวิถีชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสายน้ำตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ผ่านคุณค่าที่สำคัญด้านประวัติศาสตร์ สุนทรียภาพ วิชาการ และสังคม โดยแบ่งเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ อาชีพ วิถีชีวิต และวัฒนธรรมประเพณี 2) นักท่องเที่ยวเลือกสถานที่ท่องเที่ยวจากกิจกรรมการท่องเที่ยวที่สร้างประสบการณ์ให้ตนเองได้ สนใจเข้าร่วมกิจกรรมทุนทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาด้านอาชีพโดยมีเจ้าของภูมิปัญญาเป็นผู้ถ่ายทอดและฝึกสอนให้ในแหล่งท่องเที่ยว และ 3) แนวทางในการบูรณาการทุนทางวัฒนธรรมสู่การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวชุมชนชายทะเลคลองด่าน ได้แก่ การสร้างการมีส่วนร่วมของสมาชิกและหน่วยงานเครือข่าย การส่งเสริมให้สมาชิกในชุมชนแห็นคุณค่าของทุนทางวัฒนธรรม สร้างความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมของตน ส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างสมาชิกในชุมชน แบ่งปันผลประโยชน์ให้กับสมาชิกในชุมชน และมีการแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร