พัฒนาการของการแสดงหุ่นละครเล็ก: “ครุฑานุภาพ”

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา และพัฒนาการของการแสดงหุ่นละครเล็ก รูปแบบและองค์ประกอบการแสดงละครหุ่นละครเล็ก ชุด ครุฑานุภาพ ของคณะนาฏยศาลาหุ่นละครเล็ก เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์และการสังเกตอย่างมีส่วนร่วมกับนักวิชาการด้านศิลปะการแสดงไทย และบุคคลในคณะนาฏยศาลาหุ่นละครเล็ก จากนั้นนำข้อมูลมาสังเคราะห์ด้วยวิธีการสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย ผลการวิจัยพบว่า คณะนาฏยศาลาหุ่นละครเล็ก (โจหลุยส์) เป็นคณะหุ่นละครเล็กที่มีชื่อเสียงในปัจจุบัน สืบทอดมาจากนายแกร ศัพทวนิช นายทองอยู่ และนางหยิบ ศัพทวนิช หลังจากนั้นคือ นายสาคร ยังเขียวสด จนมาถึงในยุคปัจจุบันผู้ที่สืบทอด ได้แก่ นายพิสูตร และนายสุรินทร์ ยังเขียวสด ทายาทของนายสาคร ภายใต้ชื่อคณะนาฏยศาลาหุ่นละครเล็กจนถึงปัจจุบัน ซึ่งมีการพัฒนารูปแบบการแสดงหุ่นละครเล็กให้มีความร่วมสมัย โดยการแสดงชุดครุฑานุภาพนั้น ได้มีการสร้างสรรค์การแสดงโดยพัฒนาแนวคิด รูปแบบและองค์ประกอบการแสดงในด้านต่าง ๆ ได้แก่ บทละคร ลักษณะหุ่น เครื่องแต่งกาย ดนตรีที่ใช้ในการแสดง ฉาก เทคนิคในการแสดง และการออกแบบท่ารำให้มีความร่วมสมัยตามแบบฉบับของคณะนาฏยศาลาหุ่นละครเล็ก