คำเรียกการทำอาหารในภาษาไทยถิ่นกลาง: การศึกษาตามแนวอรรถศาสตร์ชาติพันธุ์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาคำเรียกการทำอาหารในภาษาไทยถิ่นกลาง มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบทางความหมายและมิติแห่งความแตกต่างทางความหมายของคำเรียกการทำอาหารในภาษาไทยถิ่นกลาง มีขอบเขตของการศึกษา คือ ศึกษาคำเรียกการทำอาหารเฉพาะคำกริยาเท่านั้น ไม่รวมการทำขนม ของว่าง เครื่องดื่ม และของมึนเมา ผู้วิจัยเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้บอกภาษาที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ ภาคกลาง แบ่งเป็นพื้นที่ใจกลางภาคกลาง ภาคกลางตะวันออก และภาคกลางตะวันตก ได้แก่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ชลบุรี และราชบุรี ตามลำดับ ผู้วิจัยคัดเลือกผู้บอกภาษาตามคุณสมบัติที่กำหนด จังหวัดละ 3 คน ผลการศึกษาพบว่า คำเรียกการทำอาหารในภาษาไทยถิ่นกลางมี 69 คำ จากการวิเคราะห์องค์ประกอบทางความหมาย พบว่า มิติแห่งความแตกต่างทางความหมายของคำมี 11 มิติ เมื่อนำอรรถลักษณ์ของแต่ละคำมารวมกันจะแสดงให้เห็นความเหมือนและความแตกต่างทางความหมายของคำได้ เมื่อใช้วิธีการจัดจำพวกแบบชาวบ้าน พบว่า คำเรียกการทำอาหารในภาษาไทยถิ่นกลางมีความสัมพันธ์ทางความหมายของคำในระดับเสมอกันและต่างระดับกัน คำเรียกการทำอาหารส่วนใหญ่เป็นสมาชิกในชั้นลำดับเฉพาะเจาะจง คำเรียกการทำอาหารในภาษาไทยถิ่นกลางบางส่วนมีความหมายคล้ายคลึงกันใน 2 ลักษณะ คือ คำที่มีอรรถลักษณ์ต่างกันในบางมิติที่มิได้ทำให้ความหมายโดยรวมของคำนั้นต่างไป เช่น จุดประสงค์ วัตถุดิบที่ไม่ใช่วัตถุดิบหลัก คำเหล่านี้จะปรากฏเป็นคำเดียวกัน ขณะที่คำที่มีอรรถลักษณ์ต่างกันในบางมิติที่ทำให้ความหมายโดยรวมของคำนั้นต่างไป เช่น วิธีการทำ วัตถุดิบที่เป็นวัตถุดิบหลัก คำเหล่านี้จะปรากฏเป็นคำอื่น