การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในชุมชน : ข้อสังเกตบางประการตามพระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562

บทคัดย่อ

การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเป็นการระงับข้อพิพาททางเลือก และเมื่อมีการตราพระราชบัญญัติ การไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562 ซึ่งมีผลบังคับทั้งฉบับเมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2562 แล้วในพระราชบัญญัตินี้กำหนดประเภทของข้อพิพาทที่สามารถใช้วิธีการไกล่เกลี่ยได้โดยต้องเป็นข้อพิพาททางแพ่ง ที่มีทุนทรัพย์ไม่มากนัก และข้อพิพาททางอาญาบางประเภทกำหนดเป็นกฎหมายกลาง พร้อมทั้งเพิ่มเติมการระงับข้อพิพาทภาคประชาชน จึงเป็นอีกแนวทางหนึ่งในการลด ขจัด หรือยุติความขัดแย้งที่มีต่อกันระหว่างคนในชุมชน ในขอบเขตของพื้นที่มีความสัมพันธ์มีความใกล้ชิดกัน ในระดับของหมู่บ้านและระดับตำบล โดยไม่จำเป็นต้องนำความขัดแย้งทางแพ่งหรือข้อพิพาททางอาญาที่มีความเสียหายเกิดขึ้นเพียงเล็กน้อย ซึ่งอาจเป็นความผิดลหุโทษที่มีโทษปรับ รวมทั้งการกระทำความผิดทางอาญาที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อทางร่างกายหรือจิตใจของผู้เสียหายไม่มากนัก เพื่อเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมทางแพ่ง และทางอาญาอย่างเป็นทางการ โดยความเสียหายนั้นสามารถที่จะคิดเป็นจำนวนเงินหรือสิ่งของเพื่อทดแทน เยียวยาเพื่อเป็นการชดใช้ได้ ก็จะเป็นเรื่องดีต่อการระงับข้อพิพาทที่เกิดขึ้นของคนในชุมชน อย่างไรก็ดีการระงับข้อพิพาทดังกล่าว คู่กรณีจะต้องให้ความยินยอมในการระงับข้อพิพาท ผลที่ได้จาการระงับข้อพิพาทโดยวิธีนี้ทำให้คดีขึ้นสู่ศาลมีจำนวนลดน้อยลง ลดปัญหาความขัดแย้ง เกิดความสมานฉันท์ขึ้นในสังคม ลดงบประมาณแผ่นดิน และเสริมสร้างสังคมให้อยู่ร่วมกันอย่างปกติสุข