การเจริญอานาปานสติที่มีต่อผลสัมฤทธิ์แห่งการปฏิบัติธรรม อันนำความพัฒนายั่งยืนสู่มหาชน

บทคัดย่อ

ปัญหาสังคมไทยในปัจจุบันเกิดจากขาดการฝึกฝนด้านจิตใจนั้นวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการคือ 1) เพื่อวิเคราะห์ นัยและความสำคัญของการเจริญสมถวิปัสสนากัมมัฏฐาน 2) เพื่อวิเคราะห์ อิทธิพลต่อผลสัมฤทธิ์แห่งการปฏิบัติธรรม ตามแนวทางที่ถูกต้องของการเจริญสมถและการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานและ 3) เพื่อบูรณาการองค์ความรู้และการสร้างนวัตกรรมการเจริญสมถวิปัสสนากัมมัฏฐาน เข้าด้วยกัน สู่การขจัดปัญหาทุกประเด็นในสังคม (ทางแห่งความพ้นทุกข์) วิธีดำเนินการวิจัยเชิงเอกสาร (documentary research) โดยเน้นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ขอบเขตความรู้ ด้านเนื้อหา การเจริญสมถกัมมัฏฐาน สมถกรรมฐาน ผลการวิจัยพบว่า มีการสร้างรูปแบบนวัตกรรมองค์ความรู้ใหม่และผลกระทบจากการบรรลุธรรมด้วยอานาปานสติ กล่าวคือ 1) รูปแบบการเจริญมหาสติปัญฐานและผลกระทบจากอนุปัสสนา 7 2) รูปแบบนัยและความสำคัญของการเจริญสมถกัมมัฏฐาน 3) รูปแบบอิทธิพลของอานาปานสติต่อผลสัมฤทธิ์แห่งการปฏิบัติธรรม ตามแนวทางของการเจริญสมถกัมมัฏฐาน 4) รูปแบบบูรณาการองค์ความรู้และการสร้างนวัตกรรมการเจริญสมถกัมมัฏฐาน สหสัมพันธ์ (correlation) ความเชื่อมโยงระหว่างวิปัสสนาวิสุทธิ 7 และไตรสิกขา 5) รูปแบบการเชื่อมโยง ความสัมพันธ์ระหว่าง องค์ความรู้ใหม่ธรรมวิจารณ์ปรมัตถปฏิปทา และข้อปฏิบัติให้ลุถึงประโยชน์อย่างยิ่งอย่างสูงสุด และ6) รูปแบบการบูรณาการองค์ความรู้ใหม่ “อานาปานสติ” ผสมผสานอยู่ใน “โพธิปักขิยธรรม 37” ในการเจริญสมถและวิปัสสนากัมมัฏฐาน ทำให้ได้รับ “องค์ความรู้ใหม่” จากการเจริญอานาปานสติอีกมากมาย รวมทั้ง “ปัจจัยธรรม” ต่าง ๆ ที่พึ่งพิงอิงอาศัยกัน จนประสบความสำเร็จหลายขั้นตอนตามลำดับ จากการปฏิบัติสมถวิปัสสนากัมมัฏฐานสู่การบรรลุธรรมในที่สุด