การวิเคราะห์จำแนกกลุ่มปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะหมดไฟของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
คำสำคัญ:
ภาวะหมดไฟ, ชีวิตในการทำงาน, การวิเคราะห์จำแนกประเภทบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาภาวะหมดไฟและระดับปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะหมดไฟของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ 2) เพื่อวิเคราะห์จำแนกประเภทปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะหมดไฟของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยกำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่าง จากแนวคิดของ แฮร์และคณะ (Hair et al. 1998) จำนวน 240 คน ซึ่งได้มาจากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบประเมินภาวะหมดไฟ มีลักษณะแบบประมาณค่า (rating scale) ที่มีคำตอบเป็นทางเลือก 7 ระดับ และ 2) แบบประเมินปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะหมดไฟของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา มีลักษณะเป็นแบบประมาณค่า (rating scale) 5 ระดับ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยการใช้วิธีการวิเคราะห์จําแนกกลุ่ม (Discriminant Analysis)
ผลการศึกษา พบว่า 1) ระดับภาวะหมดไฟของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาส่วนใหญ่มีภาวะหมดไฟอยู่ในระดับปานกลางและสูง โดยมีด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์ ด้านการลดความเป็นส่วนบุคคลระดับต่ำ และด้านความสำเร็จส่วนบุคคลระดับสูง เมื่อพิจารณาผู้ที่มีภาวะหมดไฟ คิดเป็นร้อยละ 70.40 และผู้ไม่มีภาวะหมดไฟ คิดเป็นร้อยละ 29.60 2) ตัวแปรที่สามารถจำแนกประเภทปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะหมดไฟของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษามี 6 ตัวแปร ประกอบด้วย ปริมาณงานและภาระงานที่รับผิดชอบ (x1) การขาดอำนาจในการตัดสินใจ (x2) รางวัลและการยอมรับ (x3) ความยุติธรรมในองค์กร (x4) ความขัดแย้งทางค่านิยม (x5) และสัมพันธภาพเชิงลบทางสังคม (x6) สามารถทำนายปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะหมดไฟของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาแตกต่างกันได้ถูกต้องร้อยละ 75.80 ซึ่งได้สมการจําแนกกลุ่ม (Discriminant Analysis) ในรูปคะแนนดิบและคะแนนมาตรฐาน คือ
สมการจำแนกกลุ่มในรูปคะแนนดิบ
Y = -2.315 + .418x6 + .635x2 + .267x5 + -.718x4 + -.101x1 + .264x3
สมการจำแนกกลุ่มในรูปคะแนนมาตรฐาน
Zy = .383z6 + .428z2 + .221z5 + -.334z4 + .221z1 + .383z3
เอกสารอ้างอิง
ธัญญามาส โลจนานนท์. (2557). ภาวะผู้นำและแรงจูงใจในการทำงานที่ส่งผลต่อความคิดสร้างสรรค์ของพนักงาน กรณีศึกษา บริษัท ซิลลิค ฟาร์มา จำกัด. [วิทยานิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาการประกอบการ]. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ปทุมรัตน์ สกุลพิมลรัตน์. (2556). ภาวะหมดไฟในการทำงานของพนักงานระดับปฏิบัติการ บริษัท วีรับเบอร์ คอร์ปอเรชั่น จำกัด. [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน]. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ปองกานต์ ศิโรรัตน์. (2563). การศึกษาเกี่ยวกับภาวะหมดไฟในการทำงาน (Job Burnout) ของพนักงานองค์กร รัฐวิสาหกิจ กลุ่มเจเนอเรชั่นเบบี้บูมเมอร์. [สารนิพนธ์ปริญญาการจัดการมหาบัณฑิต วิทยาลัยการจัดการ]. มหาวิทยาลัยมหิดล.
พัลพงศ์ สุวรรณวาทิน. (2559). การรับรู้ภาระงานและความเหนื่อยหน่ายในการทำงานของพนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน โดยมีการสื่อสารภายในองค์การและความเครียดในการทำงานเป็นตัวแปรกำกับ. [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ยอดหทัย รีศรีคำ. (2562, 25 พฤษภาคม). ไม่อยากหมดไฟ "ครูโซ่" ลาออกจากราชการ ขอทำตามฝันสร้าง ร.ร.แห่งความสุข. https://www.thairath.co.th/news/society/1576020
ศูนย์สุขภาพจิตที่ 7. (2560, 14 กันยายน). แบบสอบถามภาวะหมดไฟในการทำงานสำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขโครงการวิจัย พัฒนารูปแบบการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันทางใจ ป้องกันภาวะหมดไฟดูแลใจคนทำงาน สำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 7 ศูนย์สุขภาพจิตที่ 7. https://mhc7.dmh.go.th/23/09/2022/5996/
หนังสือไทยรัฐออนไลน์. (2562, 25 พฤษภาคม). ไม่อยากหมดไฟ "ครูโซ่" ลาออกจากราชการ ขอทำตามฝันสร้าง ร.ร.แห่งความสุข. https://www.thairath.co.th/news/society/1576020
Emmanuel, S. O. (2019). Predictive Effects of Perceived School Environment, Teacher Efficacy, Internal Locus of Control on Secondary Schools Teacher Burnout. The international Journal of Indian Psychology, 7(1), 575-583. DOI: 10.25215/0701.064
Fernet, C. (2013). The role of work motivation in psychological health. Canadian Psychology / Psychologie canadienne, 54(1), 72–74. https://doi.org/10.1037/a0031058
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., and Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis (5th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Maslach, C., and Jackson, S. E. (1986). Burnout Research in the Social Services: A Critique. Journal of Social Service Research, 10(1), 95-105. http://dx.doi.org/10.1300/J079v10n01_09
Pedhazur, E. J. (1997). Multiple regression in behavioral research: explanation and prediction (3rd ed.). Harcourt Brace College Publishers.
Pressley, T., and Croyle, H. (2021). A comparison of Virginia preservice teachers’ efficacy and the effect of COVID-19. The Teacher Educators’ Journal, 14(1), 149–169. https://www.ateva.org/journal-1
Skaalvik, E. M., and Skaalvik, S. (2020). Teacher burnout: relations between dimensions of burnout, Perceived school context, job satisfaction and motivation for teaching. A longitudinal study. Teachers and Teaching, 26(7–8), 602–616. https://doi.org/10.1080/13540602.2021.1913404
Will, M. (2021, February 22). Teachers are stressed out, and It’s causing some to quit. education week. https://www.edweek.org/teaching-learning/teachers-are-stressed-out-and-its-causing-some-to-quit/2021/02
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์เป็นของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
