การศึกษาสภาพความเป็นจริงและแนวทางการส่งเสริมและควบคุมความประพฤติครูให้เป็นไปตามจรรยาบรรณของวิชาชีพ

บทคัดย่อ

จรรยาบรรณของวิชาชีพเป็นเสมือนเกราะป้องกันไม่ให้ครูกระทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้องหรือประพฤติมิชอบโดยอาศัยอำนาจหน้าที่ในวิชาชีพ ตลอดจนเป็นมาตรฐานที่กำหนดขึ้นโดยมุ่งส่งเสริมเกียรติภูมิของวิชาชีพ วัตถุประสงค์ของการวิจัยในครั้งนี้ เพื่อศึกษาสภาพความเป็นจริงในการปฏิบัติตามจรรยาบรรณของวิชาชีพของผู้ประกอบวิชาชีพครู ปัจจัยเงื่อนไขที่เกี่ยวข้องกับการประพฤติผิดจรรยาบรรณ และสภาพที่ควรจะเป็นในการส่งเสริมและควบคุมความประพฤติครูให้เป็นไปตามจรรยาบรรณของวิชาชีพ ใช้รูปแบบการวิจัยแบบผสานวิธี โดยการศึกษาเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา จำนวน 1,190 คน ส่วนการศึกษาเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญซึ่งเป็นผู้บริหารสถานศึกษา ศึกษานิเทศก์ ผู้แทนจากหน่วยงานใช้ครู ผู้บริหาร ผู้แทนจากสำนักงานเลขานุการคุรุสภาและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จำนวน 22 คน และการสนทนากลุ่มครู กลุ่มนักเรียน กลุ่มนักศึกษาครู และกลุ่มผู้แทนจากสถาบันผลิตครู จำนวน 77 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One-way ANOVA) และการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงคุณภาพ (Qualitative Content Analysis)

 ผลการวิจัยพบว่า ครูปฏิบัติตามจรรยาบรรณของวิชาชีพในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (=4.77, S.D.=0.34) โดยพบการปฏิบัติตามจรรยาบรรณของวิชาชีพด้านจรรยาบรรณต่อผู้รับบริการ มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (=4.83, S.D.=0.35) รองลงมา คือด้านจรรยาบรรณต่อผู้ร่วมประกอบวิชาชีพ (=4.82, S.D.=0.38) และด้านจรรยาบรรณต่อวิชาชีพ (=4.78, S.D.=0.36) ตามลำดับ ซึ่งครูที่สังกัดสถานศึกษาและมีภูมิภาคที่สถานศึกษาตั้งอยู่ต่างกัน มีการปฏิบัติตามจรรยาบรรณของวิชาชีพครูแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05  ครูส่วนใหญ่ประพฤติตนตามจรรยาบรรณของวิชาชีพทั้ง 5 ด้าน โดยเฉพาะด้านจรรยาบรรณต่อตนเองและต่อผู้รับบริการ มีครูเพียงส่วนน้อยที่ประพฤติผิดจรรยาบรรณของวิชาชีพ โดยเกิดจากปัจจัยเงื่อนไขที่หลากหลาย แบ่งเป็น ปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยด้านการปฏิบัติงานในสถานศึกษา ปัจจัยด้านสังคม และปัจจัยด้านความแตกต่างของช่วงวัย ส่วนสภาพที่ควรจะเป็นในการส่งเสริมและควบคุมความประพฤติครูให้เป็นไปตามจรรยาบรรณของวิชาชีพ แบ่งเป็น 2 ระยะ ได้แก่ การเตรียมความพร้อมเพื่อเข้าสู่วิชาชีพ และการส่งเสริมและควบคุมดูแลเมื่อเข้าสู่วิชาชีพ ทั้งนี้ สามารถนำผลการวิจัยไปต่อยอดขยายผลเพื่อพัฒนาแนวทางหรือนวัตกรรมที่ช่วยลดการประพฤติผิดจรรยาบรรณและส่งเสริมเกียรติภูมิของวิชาชีพให้เป็นที่เชื่อถือและยอมรับในสังคมอย่างยั่งยืน