การสังเคราะห์งานวิจัยรูปแบบการเรียนการสอนที่ใช้ในวิชาเคมี ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการเรียนการสอนวิชาเคมี ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ของงานวิจัยจากฐานข้อมูล Thai Library Integrated System (ThaiLIS) และเพื่อศึกษากระบวนการออกแบบการเรียนการสอนวิชาเคมี ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย การวิจัยเล่มนี้เป็นการสังเคราะห์งานวิจัยเชิงคุณภาพ วิเคราะห์ด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบบันทึกข้อมูล และสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ผลการวิจัย พบว่า 1. งานวิจัยที่นำมาสังเคราะห์มีจำนวนทั้งหมด 140 เล่มงานวิจัย อยู่ในสังกัดมหาวิทยาลัย 27 แห่ง แบ่งเป็นวิทยานิพนธ์จำนวน 130 เล่ม และการค้นคว้าอิสระ 10 เล่มงานวิจัย รูปแบบงานวิจัยเป็นงานวิจัยเชิงปริมาณรวม 97 เล่ม และงานวิจัยเชิงคุณภาพ 43 เล่มงานวิจัย 2. รูปแบบการเรียนการสอนที่ปรากฏในงานวิจัยที่นำมาสังเคราะห์ มีรูปแบบการเรียนการสอนที่ใช้มากที่สุด มี 6 รูปแบบ คือ การเรียนรู้จากการสืบค้นเป็นฐาน (inquiry-based learning) ร้อยละ 35.8 การเรียนรู้จากปัญหาเป็นฐาน (problem-based learning) ร้อยละ 14.2 การเรียนรู้แบบแก้ปัญหา (problem solving method) ร้อยละ 9.5 การเรียนรู้แบบร่วมมือ (cooperative learning) ร้อยละ 8.8 การเรียนรู้จากโครงงานเป็นฐาน (project-based learning) ร้อยละ 6.8 และการเรียนรู้จากแบบจำลองเป็นฐาน (model-based learning) ร้อยละ 5.4 ซึ่งผลจากการวิเคราะห์เนื้อหาเกี่ยวกับแนวคิดและทฤษฎีการเรียนรู้ พบว่าแนวคิดและทฤษฎีการเรียนรู้ที่นิยมใช้ มี 3 ทฤษฎี ได้แก่ ทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง ทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเองโดยการสร้างชิ้นงาน และทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ 3. กระบวนการการออกแบบการเรียนการสอนแบ่งได้ 3 ระดับ คือระดับหลักสูตร ระดับรายวิชา และระดับบทเรียนหรือชั้นเรียน โดยสามารถสรุปขั้นตอนของกระบวนการออกแบบการเรียนการสอนได้ 8 ขั้นตอน ดังนี้ คือ การวิเคราะห์ การกำหนดจุดมุ่งหมาย เป้าหมายในการเรียนการสอน การออกแบบและพัฒนา การทดสอบและพิสูจน์ข้อเท็จจริง การนำไปใช้ การประเมินผลการเรียนรู้ การควบคุม ตรวจสอบและติดตามผลการเรียน และการเผยแพร่และขยายผล