รูปแบบการเสริมสร้างทักษะการจัดการตนเองเพื่อป้องกันภาวะสมองขาดเลือดเฉียบพลันของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) ในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทุ่งบอน อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • รัชนี ขุมเงิน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทุ่งบอน

คำสำคัญ:

ทักษะการจัดการตนเอง , ภาวะสมองขาดเลือดเฉียบพลัน , ผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างทักษะการจัดการตนเองเพื่อป้องกันภาวะสมองขาดเลือดเฉียบพลันของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) ในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทุ่งบอน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง จำนวน 40 คน โดยการสุ่มอย่างง่าย ดำเนินการวิจัยระหว่างเดือนกันยายน 2564 ถึง เดือนสิงหาคม 2565 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสอบถาม และแบบบันทึกการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การทดสอบที และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

              ผลการวิจัยพบว่า

  1. รูปแบบการเสริมสร้างทักษะการจัดการตนเองเพื่อป้องกันภาวะสมองขาดเลือดเฉียบพลันของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง ประกอบด้วย 6 กิจกรรม ได้แก่ 1) การพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครดูแลผู้ป่วย และผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง 2) การพัฒนาสื่อสุขศึกษาการ์ดแผ่นสื่อสารเตือนภัย 3) การให้ความรู้และประเมินความรู้ตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ 4) การฝึกปฏิบัติการนำการ์ดแผ่นสื่อสารเตือนภัยไปใช้ 5) การติดตามเยี่ยมบ้าน และ 6) การคืนข้อมูลสู่ชุมชนและถอดบทเรียน
  2. หลังการใช้รูปแบบ ผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง มีความรู้เรื่องโรคหลอดเลือดสมอง และการป้องกันภาวะสมองขาดเลือดเฉียบพลัน การรับรู้ตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมอง ทักษะการจัดการตนเองเพื่อป้องกันภาวะสมองขาดเลือดเฉียบพลันและโรคหลอดเลือดสมอง เพิ่มขึ้นกว่าก่อนการใช้รูปแบบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และมีความพึงพอใจต่อรูปแบบอยู่ในระดับมากที่สุด สามารถเพิ่มการตระหนักถึงความสำคัญของโรค และการเรียกใช้บริการหมายเลขฉุกเฉินอย่างทันท่วงที

เอกสารอ้างอิง

ควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข, กรม. (2562). อัตราป่วย-ตายของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. (ออนไลน์) 2562 (อ้างเมื่่อ 16 ตุลาคม 2565). จาก https:// thaincd.com

พัชรินทร์ ชมเมืองมิ่ง. “ประสิทธิผลของการใช้ Warning Signs Card ต่อความรู้สัญญาณเตือนและแนวทางปฏิบัติ ในการจัดการเมื่อเกิดอาการของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันและสมองขาดเลือด แบบเฉียบพลัน ของผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง ตำบลบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก,” การแพทย์ฉุกเฉินแห่งประเทศไทย. 1,1 (มกราคม–มิถุนายน 2564): 23-33.

ลาวัลย์ เวทยาวงศ์ และคณะ. “ผลของโปรแกรมการสื่อสารเตือนภัยต่อความรู้เรื่องโรคหัวใจขาดเลือดและการ จัดการอาการของประชาชน ต.ปากหมากจ.สุราษฎร์ธานี,” เครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการ สาธารณสุขภาคใต้. 2, 1 (มกราคม-เมษายน 2560): 86-101.

วิไลเลิศ คำตัน. “การจัดการตนเองในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง : การประยุกต์ใช้หลักฐานเชิงประจักษ์,” สภาการพยาบาล. 34, 1 (มกราคม–มีนาคม 2562): 26-41.

วีรวัฒน์ จิตจูง. การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองโรงพยาบาลวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกริก, 2561.

ศูนย์โรคหลอดเลือดสมอง โรงพยาบาลศิริราช. สถานการณ์ปัจจุบันของโรคหลอดเลือดสมอง. (ออนไลน์) 2561 (อ้างเมื่่อ 16 ตุลาคม 2565). จาก https://www.si. mahidol.ac.th

สมศักดิ์ เทียมเก่า. รักษ์สมอง. ขอนแก่น: คลังนานาวิทยา, 2562.

อังคณา บุญศรี และสุกัญญา ทองบุผา. “ระบบการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองรูปแบบ Stroke Digital Service,” TUH Journal online. 5, 3 (กันยายน-ธันวาคม 2563), 36-44.

Stretcher, V.J., and I.M.Rosenstock. The Health Belief Model: In Health Behaviour and Health Education. San Francisco, California: Jossey-Bass Publishers, 1997.

Soundy, A. “Factors influencing patients’ hope in stroke and spinal cord injury: A narrative Review,” International Journal of Therapy and Rehabilitation. 21, 5 (2014): 210-8.

Orem, D. E., S. G.Taylor and K. M. Renpenning. (2001). Nursing: Concepts of practice. 6th ed. St. Louis: Mosby, 2001.

World Stroke Organization. (online) 2019 (cited 16 October 2022). Available form www. World

stroke.org/assets/downloads/WSO_2019_Annual_Report_online.pdf

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-12-26

รูปแบบการอ้างอิง

ขุมเงิน ร. . . (2022). รูปแบบการเสริมสร้างทักษะการจัดการตนเองเพื่อป้องกันภาวะสมองขาดเลือดเฉียบพลันของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) ในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทุ่งบอน อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารพิชญทรรศน์, 17(3), 119–131. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/Pitchayatat/article/view/258760

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย