แนวทางในการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างสร้างสรรค์ เพื่อยกระดับจังหวัดนครพนมสู่เมืองหลักแห่งการพักผ่อน
คำสำคัญ:
การท่องเที่ยวโดยชุมชน, การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์, เมืองหลักแห่งการพักผ่อน, การพัฒนาการท่องเที่ยว, นครพนมบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มุ่งวิเคราะห์ศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชนในจังหวัดนครพนม และนำเสนอแนวทางการจัดการการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อยกระดับจังหวัดนครพนมสู่การเป็นเมืองหลักแห่งการพักผ่อน บนพื้นฐานการวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า นครพนมมีศักยภาพโดดเด่นด้านความหลากหลายทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ 9 เผ่า 2 เชื้อชาติ ทัศนียภาพริมฝั่งแม่น้ำโขงที่สวยงาม และความสำคัญด้านศาสนาและความเชื่อที่มีองค์พระธาตุพนมและองค์พญาศรีสัตตนาคราชเป็นศูนย์กลางศรัทธา การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนให้ประสบความสำเร็จนั้น จำเป็นต้องบูรณาการแนวคิดการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ที่เน้นการมีส่วนร่วมของนักท่องเที่ยวในการเรียนรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับชุมชน บทความนี้ได้นำเสนอกรอบแนวคิดการจัดการการท่องเที่ยว โดยชุมชนเชิงสร้างสรรค์ที่ประกอบด้วย การมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย การอนุรักษ์ทรัพยากรทางวัฒนธรรม การพัฒนาศักยภาพชุมชน และการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน ซึ่งแนวทางดังกล่าวจะช่วยเสริมสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันด้านการท่องเที่ยวในขณะเดียวกันก็รักษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมและสนับสนุนการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน ผลักดันให้นครพนมก้าวสู่การเป็น “เมืองหลักแห่งการพักผ่อน” (Restination) ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2566). รายงานสถิติการท่องเที่ยวประจำปี 2566.สำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
คณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ(ก.บ.จ.) จังหวัดนครพนม.(2567). แผนพัฒนาจังหวัดนครพนม (พ.ศ. 2566 – 2570) ฉบับทบทวน ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 http://www2.nakhonphanom.go.th/files/com_news_ struct/2024-01_088b7d6d9be4d20.pdf
ชลิดา ช่วยสุข, ดาริกาญจน์ วิชาเดช, จิราภรณ์ พรหมเทพ, อัจฉริยา ทุมพานิชย์, และชัยธวัช ศิริบวรพิทักษ์. (2568). พฤติกรรมและความพึงพอใจต่อรูปแบบการจัดการการท่องเที่ยวสำราญทางน้ำ 2 ฝั่งโขง กรณีศึกษา จังหวัดนครพนม. วารสารวิชาการ และวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 5(1), 340-354.
ปิยาภรณ์ รัตโนภาส, จาตุรันต์ แช่มสุ่น, อารยา สุนทรวิภาต, ลักษมณ บุญมา, และปวง ปณต สอบขุนทด. (2567). การเพิ่มศักยภาพการท่องเที่ยวชุมชนด้วยผลิตภัณฑ์ และเชื่อมโยงเส้นทางการเที่ยวตาม แนวชายฝั่งทะเล จังหวัดจันทบุรี. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 6(1), 309-324.
พจนา สวนศรี และสมภพ ยี่จอหอ. (2556). คู่มือมาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชน. เชียงใหม่: สถานบันการท่องเที่ยวโดยชุมชน. มหาวิทยาลัยพายัพ.
พิมพ์ลภัส พงศกรรังศิลป์. (2557). การจัดการการท่องเที่ยวชุมชนอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษา บ้านโคกไคร จังหวัดพังงา. Veridian E-Journal, Silpakorn University (Humanities, Social Sciences and arts), 7(3), 650-665.
เมษ์ธาวิน พลโยธี, สุธาธิณี หนูเนียม, และสุวิชาดา สกุลวานิชเจริญ. (2565). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืน กรณีศึกษา ชุมชนไทดำ บ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย, วารสารวิชาการการท่องเที่ยวไทย, 18(1), 1-25.
รุ่งนภา อินภูวา, และนันทวรรณ นวลักษณ์. (2562). บทบาทการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม: กรณีศึกษาจังหวัดนครพนม. Ramkhamhaeng Research Journal of Humanities and Social Science, 22(2), 73-83.
ศิริเพ็ญ ดาบเพชร. (2565). คุณลักษณะของจุดหมายปลายทางการท่องเที่ยวและประสบการณ์การท่องเที่ยวที่น่าจดจำที่มีต่อการเดินทางกลับมาเที่ยว.วารสารการตลาดการท่องเที่ยว, 19(1), 45-63.
สุรพล ดำริห์กุล. (2566). พระธาตุพนมกับแคว้นศรีโคตรบูร: วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร. สาละพิมพ์การ.
หอการค้าไทย. (2567). รายงานการศึกษาโครงการ Restination: การพัฒนาเมืองรองสู่เมืองหลักแห่งการพักผ่อน. หอการค้าไทย. https://www.thaichamber.org/news/view/87/2697/
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน). (2561). คู่มือกระบวนการพัฒนาและยกระดับกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์: สำนักพิมพ์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. https://www.dasta.or.th/uploads/file/202312/1703217351_9dcd553f5490c47fdbb2.pdf
Boonpeng Sittivongsa, Kanokon Boonmee, Chaiyan Khunrak, & Sompong Suwannaphuma (2023). Application of Beliefs and Innovations to Support Cultural TourismPolicy in the COVID -19 Situation in the Northeastern Region. Journal of Organizational Management and Social Development, 3(1), 11–24.
Chai Ching Tan & Bussaba Sitikarn. (2018). Coffee-and-Tea based and Social Entrepreneurship-Oriented Community-based Tourism (CBT) in Northern Thailand: Contributing towards a Theory. Int. Multidis. Res. Found., India.
Chatkaewnapanon, Y., & Lee, T. J. (2022). Planning sustainable Community -based tourism in the context of Thailand: Community, development, and the foresight tools. Sustainability, 14(12), 7413.
Chunhabunyatip, P., Chuaysook, D., & Aromrucks, S. (2020). A community branding development for ethnic identity and eco-cultural tourism in Nakhon Phanom province, Thailand. AU-GSB E-Journal, 13(1).
Jittamai, P., Toek, S., Phengarree, K., Kongkanjana, K., & Chanlawong, N. (2025). Multi-Criteria Decision-Making for Assessing and valuating Health and Wellness Tourism Destination Potential Using the 6AsTD Framework: A Case Study of Nakhon Ratchasima Province, Thailand. Sustainability, 17(11), 4995.
Maulana, M., Deliana, D., & Indah, T. (2025). Integrating Digital Marketing Communication and Community Participation for Sustainable Tourism Development: A Case Study of Sumberbulu Tourism Village, Indonesia. CHANNEL: Jurnal Komunikasi, 13(1), 76-87.
Meunchong, W., & Tachom, K. (2023). English for community-based tourism: barriers and challenges of local entrepreneurs in Thailand. Journal of Management and Local Innovation, 5(3), 206-214.
Muda, F. (2025). Community participation in Indonesian sustainable tourism: A systematic review of models, impacts, and gaps. Priviet Social Sciences Journal, 5(8), 125-139.
Supratra Khiaosri, Ochanya Buatham, Nantana Lapvisadchai, & Linjong Pocharee. (2025). Guidelines for Developing the Potential of Ban Na Thon Community-Based Tourism, That Phanom District, Nakhon Phanom Province. Journal of Aviation, Travel, and Service, 4(1), 35–57. https://so07.tci-thaijo.org/index.php/tft/ article/view/7212
Suwanna, A., & Kovathanakul, D. (2018). Sustainable MICE City Prototype Development, Chiang Rai Province. In 1 International MICE Conference and Forum (p. 126).
Thailand Village Academy. (2025). Nathon cultural tourism community–Nakhon Phanom. https://www.thailandvillageacademy.com/
Thavornyutikarn, P., Chantaranothai, P., & Warashina, T. (2020). Ethnobotany of Phu Thai ethnic group in Nakhon Phanom province, Thailand. Walailak Journal of Science and Technology, 17(3), 234-251.
Tourism Authority of Thailand. (2025). Nakhon Phanom rovince.https://www.tourismthailand.org/Destinations/Provinces/Nakhon-Phanom/579
Waligo, V. M., Clarke, J., & Hawkins, R. (2013). Implementing sustainable tourism: A multi-stakeholder involvement management framework. Tourism management, 36(1), 342-353.
Wikipedia. (2025). Nakhon Phanom province. https://en.wikipedia.org/wiki/Nakhon_Phanom_province
Yodsurang, P., Kiatthanawat, A., Sanoamuang, P., Kraseain, A., & Pinijvarasin, W. (2022). Community-based tourism and heritage consumption in Thailand: An upside-down classification based on heritage consumption. Cogent Social Sciences, 8(1), 2096531.
Young, M. J. (2019). Building community resilience through community based tourism in northern Thailand: the importance of social capital. https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/8681/
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะนิติรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารสังคมศาสตร์ นิติรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด
ความคิดเห็นในบทความและงานเขียน ซึ่งตีพิมพ์ในวารสารฉบับนี้ เป็นความคิดเห็นส่วนบุคคลของผู้ประพันธ์โดยอิสระ กองบรรณาธิการ วารสารสังคมศาสตร์ นิติรัฐศาสตร์ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป หากท่านประสงค์จะนำบทความหรืองานเขียนเล่มนี้ไปตีพิมพ์เผยแพร่ จะต้องได้รับอนุญาตจากผู้ประพันธ์ตามกฎหมายว่าด้วยลิขสิทธิ์
