องค์รวมในฐานะหลุมพรางทางสังคมศาสตร์ กับเรื่องสุขภาพในสังคมไทย: การคืบคลานของโลกทัศน์แบบวิทยาศาสตร์เดิม สู่โลกทัศน์แบบวิทยาศาสตร์ใหม่

บทคัดย่อ

บทความนี้ ผู้เขียนมีวัตถุประสงค์ในการนำเสนอให้เห็นกระบวนการสถาปนาความเป็นองค์รวม อันเป็นแบบแผนที่มีความสำคัญและมีผู้นำไปใช้กันอย่างกว้างขวาง หากแต่การนำองค์รวมไปใช้นั้นเป็นไปอย่างสับสนปนเปและบิดเบือน ซึ่งในทัศนะของผู้เขียนแล้ว ความเข้าใจแบบแผนและความเป็นองค์รวมอย่างถ่องแท้เป็นเรื่องยากมากกว่าคำพูดหรือวาทกรรมทั่วไปที่หมายถึงการกระทำผ่านวาทะหรือภาษาของมนุษย์ ฉะนั้นแล้ว ในมุมมองของผู้เขียน องค์รวมจึงมิใช่เพียงการมองทุกอย่างหรือนำทุกอย่างมาผสมรวมกันอย่างผิวเผินเพียงหลวมๆ เท่านั้น หากแต่เป็นแบบแผนเฉพาะตัวที่สลับซับซ้อน หลากหลาย และมีปฏิสัมพันธ์เชื่อมโยงกับหน่วยชีวิตทุกสรรพสิ่งอย่างไม่แยกขาดออกจากกัน องค์รวมจึงเป็นระบบ กระบวนการ และรูปแบบที่ลื่นไหลและมีพลวัตอยู่ตลอดเวลา ที่สำคัญองค์รวมเป็นผลผลิตของโลกทัศน์แบบวิทยาศาสตร์ดั้งเดิมที่ว่าด้วยทัศนะการแยกส่วนและการลดทอน แล้วก้าวเข้าสู่โลกทัศน์แบบวิทยาศาสตร์ใหม่หรือฟิสิกส์แนวใหม่ที่ว่าด้วยทฤษฎีควอนตัมและทฤษฎีสัมพัทธภาพพิเศษ องค์รวมจึงเป็นเสมือนหลุมพรางทางสังคมศาสตร์ที่ไม่อาจหนีพ้นปริมณฑลของโลกทัศน์แบบวิทยาศาสตร์ ไม่เว้นแม้แต่ปรากฏการณ์เรื่องสุขภาพในสังคมไทยที่มักถูกกล่าวอ้างว่าเป็นสุขภาพองค์รวม