มูเตลู: ปรากฎการณ์ทางวัฒนธรรมกับการสื่อสารธุรกิจความเชื่อในยุคดิจิทัล สู่ Soft Power ไทย
คำสำคัญ:
มูเตลู, ธุรกิจความเชื่อ , การสื่อสารการตลาดดิจิทัล , Soft Power , เศรษฐกิจสร้างสรรค์บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ศึกษาเกี่ยวกับปรากฏการณ์มูเตลูในบริบททางวัฒนธรรมกับการสื่อสารธุรกิจความเชื่อในยุคดิจิทัล รวมถึงศักยภาพในการผลักดันให้เป็น Soft Power ของประเทศไทย การศึกษาพบว่า ความเชื่อมูเตลูได้ปรับตัวเข้ากับยุคดิจิทัลผ่านการใช้เทคโนโลยีและแพลตฟอร์มออนไลน์ในการสื่อสาร ก่อให้เกิดพฤติกรรม “สายมูดิจิทัล” ที่สามารถเข้าถึงสินค้าและบริการได้ง่ายขึ้นผ่านสื่อสังคมออนไลน์ มูเตลูได้กลายเป็นปรากฏการณ์ท่องเที่ยวเชิงประเพณีและวัฒนธรรมที่สำคัญ ซึ่งเชื่อมโยงกับความเชื่อ เรื่องเล่า ตำนาน และปรากฏการณ์เหนือธรรมชาติที่สอดคล้องกับประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่นในแต่ละพื้นที่ การส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงประเพณีและวัฒนธรรมผ่านมูเตลูมีแนวทางหลากหลาย ทั้งการพัฒนาสถานที่ท่องเที่ยว การจัดกิจกรรมและพิธีกรรมทางศาสนา การใช้สื่อออนไลน์ในการประชาสัมพันธ์ และการสร้างแคมเปญการตลาดเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ธุรกิจมูเตลูมีบทบาทสำคัญในการผลักดันให้เป็น Soft Power ของไทย ด้วยศักยภาพในการสร้างรายได้หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ การสร้าง National Branding และการดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ ซึ่งรัฐบาลได้ให้ความสนใจและผลักดันให้เป็นยุทธศาสตร์สำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจสร้างสรรค์ที่ผสานอัตลักษณ์ความเป็นไทยเข้ากับกระแสโลกาภิวัตน์ได้อย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
กรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์. (2568, 19 มิถุนายน). ธุรกิจสายมู เมื่อความเชื่อสร้างพลังเศรษฐกิจ. Facebook. https://web.facebook.com/share/p/16ykJZsf3Q/
กรมเศรษฐกิจระหว่างประเทศ. (2566). Mutelu Economy: สร้างมูลค่าให้เศรษฐกิจไทยมหาศาล. INTER ECON, 20, 8-9
คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง. (2566, 31 มีนาคม). “มูเตลู” Pop culture ที่ไม่เคยหายไปจากสังคมไทย. The Active. https://theactive.net/data/mutelu-culturereviews/
ธนวรรธน์ พลวิชัย. (2566, 27 มกราคม). ธุรกิจ ‘มูเกตติ้ง’ สร้างรายได้มหาศาล ‘ศรัทธา.online’ ดึงต่างชาติไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในไทย!. ผู้จัดการออนไลน์. https://mgronline.com/specialscoop/detail/9660000008310
ปิ่น บุตรี. (2564, 28 ธันวาคม). ไหว้ “คำชะโนด-พระใส” เที่ยวมิติใหม่ “อุดร-หนองคาย” ในแบบ “Happy Model”. MGR ONLINE. https://mgronline.com/travel/detail/9640000128541/
ริณา ทองธรรมชาติ. (2567, 20 กรกฎาคม). “มูเตลู” มิติของความเชื่อกับการท่องเที่ยวเชิงประเพณีและวัฒนธรรม. https://www.kku.ac.th/th/192430/
ราชกิจ กรรณิกา. (2562, 10 พฤษภาคม). จุดบั้งไฟเปิดวิมานพญาแถน [image]. Facebook. https://www.facebook.com/photo/?fbid=10217026345905142&set=a.1779882251152/
วรดา ชาติจิรกาล. (2565, 14 ธันวาคม). ‘มูเตลู’ คำสะท2อนปsญหาของสังคมไทย. Varasarn Press. https://www.varasarnpress.co/archives/3393
ศุภจิรา ศรีมีธรรม และรัตนวดี เศรษฐจิตร. (2566). กลยุทธ์การสื่อสารการตลาดด้วยความเชื่อมูเตลูในยุคดิจิทัล. วารสารนวัตกรรมสื่อและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคคลธัญบุรี, 2(1), 41-59.
สำนักข่าวอินโฟเควสท์. (2566). ธุรกิจสายมู บูม! ขึ้นแท่นดาวเด่น รายได้พุ่ง. https://www.infoquest.co.th/2023/280137/
สำนักข่าวอินโฟเควสท์. (2567). สแกน “ธุรกิจสายมู” ปลุกพลังศรัทธา สู่ Soft Power ขับเคลื่อน ศก.ไทย. https://www.infoquest.co.th/2024/388657
สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์. (ม.ป.ป.). Soft Power เครื่องมือสำคัญในการผลักดันเศรษฐกิจสร้างสรรค์ไทย. https://www.cea.or.th/th/single-statistic/cea-soft-power
อธิป จันทร์สุริย์. (2564). มูเตลู: ความเชื่อกับการท่องเที่ยว. วารสารทีทัศน์วัฒนธรรม สำนักศิลปะและ วัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา, 20(1), 220-240.
อรสุภัค ผัดวัง และจิตพนธ์ ชุมเกตุ. (2566). ทัศนคติและประสบการณ์ของผู้บริโภคเจเนอเรชันวายในเขตกรุงเทพมหานคร ที่ส่งผลต่อการซื้อผลิตภัณฑ์และบริการด้านความเชื่อบนช่องทางออนไลน์. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 15(2), 228-243.
Baudrillard, J. (1998). The Consumer Society: Myths and Structures. Sage Publications.
Bhabha, H. K. (1994). The Location of Culture. Routledge.
Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (pp. 241-258). Greenwood.
Florida, R. (2002). The Rise of the Creative Class. Basic Books.
Garcia Canclini, N. (1995). Hybrid Cultures: Strategies for Entering and Leaving Modernity. University of Minnesota Press.
Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures. Basic Books.
Geertz, C. (1996). Afterword. In S. Feld & K. H. Basso (Eds.), Senses of place (pp. 259–262). School of American Research Press.
Graeber, D. (2005). Fetishism as social creativity, or, fetishes are gods in the process of construction. Anthropological Theory, 5(4), 407-438. https://doi.org/10.1177/1463499605059230
Innnews. (2564). มูเตลู มาจากไหน แปลว่าอะไร. https://www.innnews.co.th/horoscope/news_ 40779/
Keohane, R. O., & Nye, J. S. (1998). Power and interdependence in the information age. Foreign Affairs, 77(5), 81-94.
Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396. https://doi.org/10.1037/h0054346
McCracken, G. (1988). Culture and Consumption: New Approaches to the Symbolic Character of Consumer Goods and Activities. Indiana University Press.
Nye, J. S. (2004). Soft Power: The Means to Success in World Politics. PublicAffairs.
ThaiPBS. (2566, 20 ตุลาคม). Soft Power สาย “มูเตลู” ดันเศรษฐกิจไทยกระฉูด 10,800 ล้าน. https://www.thaipbs.or.th/news/content/330701/
THAIPUBLICA. (2568, 9 มกราคม). วิจัยกรุงศรีเผยผลสำรวจ “มูเตลู” ผู้บริโภคไทยกับธุรกิจแห่งศรัทธา. https://thaipublica.org/2025/01/krungsri-research-survey-faith-in-the-market-place/
Turner, V. (1969). The Ritual Process: Structure and Anti-Structure. Aldine.
UNESCO. (2009). Framework for Cultural Statistics. UNESCO Institute for Statistics.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารนิเทศศาสตร์ มสธ.

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.