การจัดการป่าร่วมกันอย่างยั่งยืนของผู้มีส่วนได้เสีย กรณีศึกษาป่าทุ่งบางนกออก พื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา Sustainable Forest Co-Management Among Stakeholders: A Case Study of Thung Bang Nok Ohk Forest in Songkhla Lake Basin

ผู้แต่ง

  • Sawarin Bendem-Ahlee สวรินทร์ เบ็ญเด็มอะหลี คณะการจัดการสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

คำสำคัญ:

การสร้างแบบจำลองเหมือนเพื่อนคู่คิด, เกมบทบาทสมมติ, การจัดการป่าร่วมกันแบบปรับปรุงตลอดเวลา, ป่าเสม็ด, ทะเลสาบสงขลา

บทคัดย่อ

          ป่าทุ่งบางนกออกในเขตทะเลสาบสงขลาตอนล่างเป็นป่าพรุที่ชุมชนใช้ประโยชน์หลากหลาย มีปัญหาไฟป่า การบุกรุก แนวเขตป่าทับซ้อนกับที่ดินส่วนบุคคล และความขัดแย้ง ดังนั้น การศึกษาเชิงปฏิบัติการนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความร่วมมือระหว่างผู้มีส่วนได้เสียเพื่อหารูปแบบการจัดการที่เหมาะสมกับพื้นที่ โดยใช้การวิจัยตามแนวทางแบบจำลองเหมือนเพื่อนคู่คิด โดยมีผู้มีส่วนได้เสียทั้งจากชุมชน รัฐ และหน่วยงานภายนอก ประมาณ 200 คน มีการทำงาน 3 กระบวนการหลัก คือ 1) ศึกษาชุมชน ป่าเสม็ด และความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนและป่า โดยใช้ทั้งวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ เชิงปริมาณ และการสำรวจ 2) ปฎิบัติการร่วมคิดและตัดสินใจ เพื่อหารูปแบบการจัดการที่ทุกฝ่ายยอมรับ โดยใช้เกมบทบาทสมมติ 2 รอบ และการประชุมปฏิบัติการ 3 ครั้ง และ 3) นำข้อเสนอไปปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมและยกระดับสู่นโยบายท้องถิ่นซึ่งใช้การปฏิบัติการ 8 ครั้ง ผลจากความร่วมมือระหว่างผู้มีส่วนได้เสีย ได้รูปแบบการจัดการป่าเสม็ดอย่างยั่งยืนที่ครอบคลุมด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม เช่น การส่งเสริมอาชีพที่เชื่อมโยงกับป่าเพื่อความเป็นอยู่ที่ดีและเป็นแรงจูงใจให้ชุมชนดูแลป่า การส่งเสริมความรู้เพื่อสร้างจิตสำนึกรักป่าแก่ชุมชน การเฝ้าระวังโดยอาสาสมัครในชุมชน การฟื้นฟูความอุดมสมบูรณ์ของป่าด้วยวิธีการที่ทุกฝ่ายยอมรับภายใต้กรอบนโยบายและกฎหมาย

References

Arifudin, Nasrul, B., & Maswadi. (2013). Program of community empowerment prevents forest fires in Indonesian peat land. Procedia Environmental Sciences. 17, 129-134.

Bamroongrugsa, N. (2011). Peat Swamp Forest of Songkhla Lake Basin [In Thai]. Songkhla: Faculty of Environmental Management, Prince of Songkla University.

Barnaud, C., Trébuil, G., Damrongrojwatthana, P., and Marie, J. (2008). Area Study Prior to Companion Modelling to Integrate Multiple Interests in Upper Watershed Management of Northern Thailand. Southeast Asian Studies. 45(4), 559-585.

Bendem-Ahlee, S., Kittitornkool, J., Thungwa, S., & Parinyasutinun, P. (2013). Conflict management ralated to the use of natural resources of Khuan So community [In Thai]. Journal of Humanities and Social Sciences Taksin University, 8(2), 215-239.

Bendem-Ahlee, S. (2014a). Working Together for Wildfire Management in the Thung Bang Nok Ohk Forest in the Lower of Songkhla Lake Basin [In Thai]. Journal of Environmental Management. 10(2), 1-20.

Bendem-Ahlee, S. (2014b). Bio-forest assessment and carbon storage potential of Melaleuca forest in the community forest of Thung Bang Nok Ohk in the lower Songkhla lake basin [In Thai]. Thai Journal of Forestry. 33(2), 88-101.

Bendem-Ahlee, S., & Parinyasutinun, U. (2014). Welcoming Guardian Deity (Rap Thiamda): A Ritual, Belief, and Community Practice- a Reflection of Man and Nature Relation [In Thai]. Journal of Humanities and Social Sciences Mahasarakham University. 22(39),215-239.

Bendem-Ahlee, S., Kittitornkool, J., Thungwa, S., & Parinyasutinun, U. (2014). Bang Kad: A Reflection of Local Wisdom to find Wild Honey and Ecological Use of Resources in Melaleuca Forest in the Songkhla Lake Basin. Silpakorn University Journal of Social Sciences, Humanities, and Arts. 14(3), 77-99.

Bendem-Ahlee, S., Kittitornkool, J., Thungwa, S., & Parinyasutinun, U. (2015). Honey Hunters’ Way of Life at Thung Bang Nok Ohk Forest in the Lower Songkhla Lake Basin amidst Climate Change in Southern Thailand. Silpakorn University Journal of Social Sciences, Humanities, and Arts. 15(2), 105-126.

Boonchai, K. (2011). Thai Community Forest and Direction for sustainable and equitable social structure reform. In Thaworn, R. and Boonchai, K. (Ed.) Proceeding of National seminar on Thailand’s reform for equitable and sustainable community forest management [In Thai], (pp. 22-35). Bangkok: Comnunity Forest Network,The Center for People and Forest (RECOFCT).

Boonnak, C. (2011). The Concept of Common Pool Resources Management: The International Experience and Concept in Thailand. In Junwit, P. (Ed.), The Knowledge Survey relate The Concept of Common Pool Resources Management: The International Experienceand Concept in Thailand [In Thai], (pp. 16-21). Bangkok: The Academic Reform Working Group of the General Assembly Reform Commission.

Chan, H. (2005).The Crisis of the Commons: Three Case Studies in Indonesia, Malaysia and Thailand. In Cuasay, P. and Vaddhanaphuti, C., Commonplaces and Comparisons Remarking Eco-Political Spaces in Southeast Asia, (pp. 40-53). Changmai: Within Design Co., Ltd.

CU-CIRAD ComMod Project. (2009). Companion Modelling Approach [In Thai],

Brochures. Forsyth, T., & Walker, A. (2008). Forest Guardians, Forest Destroyers: The Politics of Environmental Knowledge in Northern Thailand. Seattle: University of Washington Press.

Google Earth. (2012). Khuan So Map. Retrieved August 12, 2015, from https://maps.google.co.th/maps?hl =th&tab=wl

Gurung, T. R. (2011). Comparative analysis of the use of companion modeling for facilitate adaptive management of agricultural water in Bhutan. Thesis of Doctoral School Evolution, ecosystems, Microbiology, Modeling, Lyon University.

GEO-Informatics Research Center for Natural Resource and Environment, Southern Regional Center of Geo-Informatics and Space Technology. (2010). Forest in Songkhla Lake Basin [In Thai]. Songkhla: Prince of Songkla University.

Juntarathep, S. (1994). Study on factors affecting flowering of Samed mushroom in natural conditions and utilization, Research Report [In Thai]. Pattani: Faculty of Science and Technology, Prince of Songkla University.

Juntarathep, S., & Supwananusorn, N. (2000). Feasibility Study of Boletus Mushroom (Boletus groiseipurpureus) in Melaleuca leucadendra and Casuarina equisetifolia Forests for Commercial Purpose, Research Report [In Thai]. Pattani: Faculty of Science and Technology, Prince of Songkla University.

Kanjanapan, S. (2011). Green ideas, Discourse and Movements [In Thai]. Chiangmai: Institute for Social Research and Faculty of Social Sciences, Chiangmai University.

Khuan So Sub-district Administrative Organization. (2012). Basic Information [In Thai], The Development plan documents of the three-year plan 2554-2556 of Khuan So Sub-district Administrative Organization. (Duplicated documents).

Laungaramsri, P. (2009). Authoritorainism, Localism and Neoliberalism with a dialogue on community rights [In Thai]. Journal of Social Science, Changmai University. 21(2), 277.

Lestari, S., Kotani, K., & Kakinaka, M. (2015). Enhancing voluntary participation in community collaborative forest management: A case of Central Java, Indonesia. Journal of Environmental Management. 150, 299-309.

Massawe, E. (2001). External dornors and community based management of Mgori Forest, Tansania: What happens when donors leave?. In Wollenberg, E., Edmunds, D., Buck, L., Fox, J., and Brodt, S. (Ed.), Social Learning in Community Forests, pp.127-150. CIFOR and the East-West Center.

Noobuach, Y. (2011). Melaleuca Forest in Khuan So Community and Lesson from Forest Management by State. Minor Thesis of Master Degree in Human and Social Development Program, Graduate School, Prince of Songkla University.

Nooyim, T., & Benjachaya, S. (2007). White Samed Wood Processing Guide [In Thai]. Narathiwat: Pikul Thong Education Center.

Office of Forest Resources Management 13 (Songkhla), Royal Forest Department. (2011). Community Forest Map [In Thai].

Office of Forest Land Management. (2015). Executive Summary Forest Land Information Project, 2013-2014. Forestry Department [In Thai]. Retrieved August 13, 2015, from https://forestinfo.forest.go.th/Content/file/executivesum56-57.pdf.

Office of Environment Resources Policy and Planning. (2009). Master Plan for Climate Change 2010-2019. Bangkok: Ministry of Natural Resources and Environment [In Thai]. Reteived August13, 2015, from https://www.eppo.go.th/ccep /download/CC_TH_ Action_ Plan_Dec2009.pdf.

Office of Environment Resources Policy and Planning. (2013). Master Plan for Climate Change 2012-2050. Bangkok: Ministry of Natural Resources and Environment [In Thai]. Reteived August 13, 2015, from https://lifeweb.cbd. Int /api/v2013 /documents/003F6885-4737-C063-D021-A91B44DCED0E/attachments/THAILAND_Climate_Change_Master_ Plan_55_-_ 93_ 1.pdf

Office of Information and Planning, Royal Forest Department. (2014). Forestry Statistic 2014. InformationCenter, Office of Information and Planning, Royal Forest Department [In Thai]. Retrieve August13, 2015, from https://forestinfo. forest.go.th/Content/file/stat 2557/e-book%202014.pdf

Pongkijvorasin, S. (2014). Sustainable solutions to forest encroachment and maize farming. Thailand’s Nature and Environment. 3(3), 40-44.

Pornpakakul, S. (2011). Antibiotics from endophytic fungi isolated from some Thai medicinal plants, Research Report [In Thai]. Bangkok: The Thailand Research Fund (TRF).

Prasertsongskun, S., & Chairgulprasert, V. (2008). Bioactive compounds, antioxidant and antibacterial activities of Melaleuca cajuputi Powell fruit, Researt report [In Thai]. Songkla: Faculty of Science and Technology, Prince of Songkla University.

Promraksa, P., & Pathanamanee, K. (2009). Pa Samet (Melaleuca Forest) is worth conservation for Sustainable Utilization [In Thai]. Journal of Environment. 3(3), 34-36.

Salam, M. A., & Noguchi, T. (2006). Evaluating capacity development for participatory forest management in Bangladesh’s Sal forests based on ‘4Rs’ stakeholder analysis. Forest Policy and Economics, 8, 785-796.

SeubNakhasathien Foundation. (2016). Thailand Forest Situation, 2015-2016 [In Thai]. Seub-Nakhasathien Foundation, Nonthaburi.

Somchun, C. (2006). SametKao (Melaluca Cajuputi) good growth in Swamp Peat [In Thai]. Phuket: Prince of Songkla University.

Sookwong, S. (2007). Community Forest Management for People and Forest [In Thai]. Bangkok:Taweewat Karnpim.

Sookwong, S., Kaewla-iad, T., Tunhun, S., Makarapirom, P., Manopirunporn, Juntong, T., Taworn, R.,et al. (2002). Action research report, Forest and Biological resources Management by Community: Process, Decision Method, and Data System [In Thai]. Bangkok: The Center for People and Forest (RECOFCT)

Tanongsak, W. (2009). The Classification and Distribution of Melaleuca Leucadendron throughout the area of lake Songkhla Basin [In Thai]. Journal of Humanities and Social Sciences, Thaksin University. 6(1), 33-49.

The Songkhla Wild Fire Control Promotion Unit. (2012). Wildfire statistics years 2012 [In Thai]. Songkhla: The Songkhla Wildfire control promotion unit.

Tippayawong, S. (2011). Information System Development for Research Management in Songkhla Lake Basin, Southern Region of Thailand [In Thai]. Doctoral Thesis, Graduate School, Prince of Songkla University.

Trébuil, G., & The ComMod group. (2008). Companion Modelling for Resilient and Adaptive Social Agro-Ecological Systems in Asia. Retrieved April 6, 2012, from https://www.mcc.cmu.ac.th/ Seminar/pdf/1505.pdf

Yasuhiro, T., & Sibounheuang, T. (2010). Conflict between Water Buffalo and Market-Oriented Agriculture: A Case Study from Northern Laos. Journal of Southeast Asian Studies, 47, 365-373.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2018-06-18

ฉบับ

บท

บทความวิจัย Research