เปรียบเทียบนโยบายรัฐบาลทักษิณ 1 และทักษิณ 2 :เฉพาะกรณีนโยบายเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบนโยบายรัฐบาลทักษิณ 1 และทักษิณ 2 เกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม วิธีการวิจัยใช้การวิเคราะห์เปรียบเทียบนโยบายของรัฐบาลทักษิณทั้งสองวาระจากแหล่งข้อมูลทุติยภูมิ ผลการวิจัย พบว่า ประเด็นเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมแล้ว ยังแฝงอยู่ในนโยบายด้านอื่นๆ ของรัฐบาลทักษิณทั้งสองวาระด้วย เมื่อเปรียบเทียบลักษณะการเขียนนโยบายของรัฐบาลทักษิณ 1 และทักษิณ 2 พบว่า ทั้ง ความคล้ายและแตกต่าง รวมทั้งพบว่าการเขียนนโยบายของรัฐบาลทักษิณ 2 เขียนได้กระชับดี สังเกตได้ว่านโยบายด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในรัฐบาลทักษิณ 2 สิ่งที่แตกต่างก็คือเพิ่มคำ “ การบริหารจัดการ” เข้าไป ทำให้มีจุดเน้นที่ชัดเจนยิ่งขึ้นเปรียบเทียบนโยบายที่เกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยตรงของรัฐบาลทักษิณ 2 มิได้แยกแป็นข้อๆ แต่เขียนในลักษณะบรรยาย ส่วนประเด็นในนโยบายดังกล่าวของรัฐบาลทักศษิณทั้งสองวาระ มีทั้งความคล้ายและความแตกต่างเช่นกัน รวมทั้งประเด็นต่างๆด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่แฝงอยู่ในนโยบายอื่นๆ ก็มีทั้งความคล้ายและแตกต่าง แต่ส่วนใหญ่แตกต่าอย่างชัดเจน ได้แก่ นโยบายของรัฐบาลทักษิณ 2 เน้นการจัดการดินและน้ำตามแนวทางพระราชดำริ รวมทั้งเน้นการจัดการสิ่งแวดล้อมตั้งแต่ต้นทางถึงปลายทาง และป้องกันการใช้ประเทศไทยเป็นประเทศปลายทางของการรับภาระจากการส่งขยะ ของเสียและกากพิษอุตสาหกรรม

ผู้วิจัยได้ให้ข้อเสนอแนะแก่รัฐบาลว่า ควรจัดทำการประเมินการแปลงนโยบายสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมและเปิดเผยต่อสาธารณชนด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งโครงการขนาดใหญ่ที่ต้องใช้งบประมาณจำนวนมาก อย่างไรก็ตาม ผู้วิจัยเห็นว่า รัฐบาลทักษิณได้ให้ความสำคัญแก่การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยจัดทำเป็นนโยบายที่เด่นชัดทั้งสองวาระของการบริหารราชการแผ่นดิน