การคุ้มครองภูมิปัญญาท้องถิ่นภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์ กรณีศึกษา: การทำตะเกียงน้ำมันพืชแบบโบราณของ ชุมชนปงยางคก อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

การศึกษาการคุ้มครองภูมิปัญญาท้องถิ่นภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์ กรณีศึกษา การทำตะเกียงน้ำมันพืชแบบโบราณของชุมชนปงยางคก อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์เกี่ยวกับการคุ้มครองภูมิปัญญาท้องถิ่นในฐานะที่เป็นรากเหง้าของชุมชน 2) ศึกษาการปรับตัวของภูมิปัญญาการทำตะเกียงน้ำมันพืชแบบโบราณ เพื่อหาข้อสรุปว่า ชุมชนมีการตั้งรับหรือปรับตัวในภูมิปัญญาท้องถิ่นของตนเองอย่างไรต่อความเคลื่อนไหวภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์ โดยกลุ่มตัวอย่างในการศึกษา ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนในตำบลปงยางคก อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง ประเภทกลุ่มผู้ผลิตตะเกียงน้ำมันพืชแบบโบราณ โดยใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลหลายวิธีผสมผสานกัน ได้แก่ การวิเคราะห์จากเอกสารงานวิจัย การเก็บข้อมูลภาคสนามจากการสัมภาษณ์  การสนทนากลุ่ม การสังเกตการณ์ แล้วนำมาวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยสรุปว่า สถานการณ์เกี่ยวกับการคุ้มครองภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนปงยางคก เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยภายนอกและภายในชุมชน ซึ่งส่งผลต่อการปรับตัวของภูมิปัญญาด้วยการสร้างความหมายของ “ความโบราณ” ผ่าน “ตำนาน”