ของใช้พื้นบ้านไทยในอดีต : การวิเคราะห์ประเภทและภูมิปัญญา ในวิธีการทำและวิธีการใช้

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ประเภทและภูมิปัญญาในวิธีการทำและวิธีการใช้ ของใช้พื้นบ้านไทยในอดีต โดยศึกษาข้อมูลจากสารานุกรมของใช้พื้นบ้านไทยในอดีต 135 ประเภท ผลการวิจัยจัดประเภทของใช้ได้ 2 ประเภทใหญ่ ได้แก่ ประเภทเครื่องมือ ปรากฏจำนวน 100 ประเภท คิดเป็นร้อยละ 74.07 และประเภทเครื่องใช้ ปรากฏจำนวน 35 ประเภท คิดเป็น ร้อยละ 25.93 ส่วนภูมิปัญญาในวิธีการทำและวิธีการใช้พบภูมิปัญญาไทย 10 ด้าน เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย ดังนี้ ภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการดึง ดัน บีบ จับ ยก ทุบ ตี เคาะ ลาก  ถู หมุน หนีบ เหวี่ยง เหยียบ ด้วยคน สัตว์ และสิ่งของ จำนวน 57 ประเภท คิดเป็นร้อยละ 42.22 ภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการถัก ทอ สาน แกะ สลัก และปั้น จำนวน 19 ประเภท คิดเป็นร้อยละ 14.09 ภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการใช้งาไผ่ งาไม้ และใช้บ่วงดักสัตว์ จำนวน 15 ประเภท คิดเป็นร้อยละ 11.11  ภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการใช้เดือยขัดกับปิ่น และใช้ใบหวายผูกกับเดือย โดยใช้ตาข่ายคลุมและ  ใช้ไม้ทับ จำนวน 12 ประเภท และภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการใช้ไม้หรือเหล็กทำเป็นซี่ ๆ ปลายแหลม  มัดด้วยปอ หวายและลวด มัดรวมกัน จำนวน 12 ประเภท ในลำดับเท่ากันคิดเป็นร้อยละ 8.89  ภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการตัก รด โพง บรรจุ จำนวน 5 ประเภท และภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการใช้ภาชนะทำเป็นรูกลม หรือเหลี่ยม โดยใช้ตอกจักสานหรือเป็นโลหะใช้ทำขนมที่ลอดรูหรือ ใช้รูดักสัตว์ จำนวน 5 ประเภท ในลำดับเท่ากันคิดเป็นร้อยละ 3.70 ภูมิปัญญาการใช้ชันจาก  ครั่งและยางจากต้นไม้ ทาหรือเคลือบภาชนะ ป้องกันไม่ให้น้ำรั่วซึม จำนวน 4 ประเภท  คิดเป็นร้อยละ 2.96 ภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการใช้ไม้ใบลาน ใบตอง ใบจาก เพื่อบังลม บังฝน และ บังแสงแดด จำนวน 3 ประเภท และภูมิปัญญาด้วยกลวิธีการใช้ไม้กระบอกไม้ไผ่ เป็นรูปทรงต่าง ๆ เพื่อใส่เสื้อผ้า อาหารแห้ง ใส่ของมีค่า และเอกสารต่าง ๆ จำนวน 3 ประเภท ในลำดับเท่ากัน คิดเป็นร้อยละ 2.22