พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของครัวเรือนในเขตเทศบาลนครสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมและปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอย รวมถึงศึกษาปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะของการจัดการขยะมูลฝอยของครัวเรือนในเขตเทศบาลนครสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากตัวแทนของครัวเรือนๆ ละ 1 คน ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เทศบาลนครสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร เป็นระยะเวลาไม่น้อยกว่า 1 ปี และมีอายุ 18 ปีขึ้นไป จำนวน 392 ครัวเรือน โดยใช้การสุ่มตัวอย่างแบบมีระบบและใช้แผนผังชุมชน ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปสำหรับการวิจัยทางสังคมศาสตร์ โดยใช้สถิติค่าความถี่ ค่าอัตราส่วนร้อยละ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสูงสุดและค่าต่ำสุด สถิติการทดสอบความแตกต่างระหว่างตัวแปร 2 กลุ่ม (t-test) และสถิติความแปรปรวนทางเดียว (One-way ANOVA) และทำการทดสอบความแตกต่างเป็นรายคู่ด้วยวิธีของ Scheffe
ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของครัวเรือนในภาพรวม พฤติกรรมการลดปริมาณขยะมูลฝอย พฤติกรรมการคัดแยกขยะมูลฝอย พฤติกรรมการเก็บรวบรวมขยะมูลฝอย และพฤติกรรมการนำขยะมูลฝอยกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่อยู่ในระดับต่ำ มีการรับรู้ข่าวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยอยู่ในระดับต่ำ มีความรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยอยู่ในระดับปานกลาง มีความตระหนักต่อคุณค่าของสิ่งแวดล้อมอยู่ในระดับสูง และมีการรับรู้ภาวะสุขภาพอยู่ในระดับสูง ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของครัวเรือนในภาพรวม ได้แก่ อายุ ระดับการศึกษา รายได้เฉลี่ยต่อเดือนของครัวเรือน การรับรู้ข่าวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอย ความตระหนักต่อคุณค่าของสิ่งแวดล้อม และการรับรู้ภาวะสุขภาพ ปัญหาและอุปสรรคในการจัดการขยะมูลฝอยของครัวเรือนในเขตเทศบาลนครสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร คือ 1) ประชาชนยังขาดความรู้ในการจัดการขยะมูลฝอยและมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนยังไม่ถูกต้อง 2) ประชาชนขาดความร่วมมือในการคัดแยกขยะมูลฝอย เนื่องจากยังไม่ให้ความสำคัญและไม่เล็งเห็นถึงประโยชน์จากการคัดแยกขยะมูลฝอยในครัวเรือนตั้งแต่ต้นทาง 3) จำนวนของถังขยะที่รองรับขยะมูลฝอยภายในชุมชนมีไม่เพียงพอต่อปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้นและไม่มีถังขยะสำหรับแยกประเภทขยะมูลฝอย และ 4) รถเก็บขนขยะของเทศบาลมาเก็บขยะมูลฝอยไม่ตรงเวลา
ข้อเสนอแนะจากการวิจัยคือ เทศบาลควรเพิ่มการจัดอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยให้ครัวเรือน ควรเพิ่มการประชาสัมพันธ์ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยให้ครัวเรือนได้รับทราบอย่างทั่วถึงและต่อเนื่อง ควรร่วมมือกับผู้นำชุมชนในการแนะนำข้อมูลหรือจัดการกับปัญหาขยะมูลฝอยในชุมชน โดยให้ประชาชนในชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินการ และควรมีการเพิ่มจำนวนถังขยะรองรับขยะมูลฝอย และถังขยะแยกประเภทภายในชุมชนสำหรับให้ประชาชนคัดแยกขยะมูลฝอยในเบื้องต้น