หลักพุทธธรรมกับการสร้างเสริมสุขภาพแบบองค์รวม : กรณีศึกษา สถานปฏิบัติธรรมแห่งหนึ่ง

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดและหลักพุทธธรรมสำหรับการดำเนินชีวิตของผู้ปฏิบัติธรรมในสถานปฏิบัติธรรมแห่งหนึ่ง และศึกษาความสอดคล้องกับการสร้างเสริมสุขภาพแบบองค์รวม เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ โดยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ในกลุ่มเป้าหมายที่เลือกแบบเจาะจง จำนวน 15 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีวิเคราะห์เนื้อหาและตรวจสอบสามเส้า ผลการศึกษาพบว่า 1) แนวคิดและหลักพุทธธรรมสำหรับการดำเนินชีวิตมาจากการนำบุคคลในพระไตรปิฎกมาเป็นแบบอย่างโดยใช้หลักพุทธธรรมจากพระไตรปิฎก เช่น อุบาสกธรรม 5 อารยวัฒิ 5 เป็นต้น 2) มีความสอดคล้องกับการสร้างเสริมสุขภาพแบบองค์รวมในเชิงระบบตาม 3 องค์ประกอบ กล่าวคือ ปัจจัยนำเข้า เช่น การมีผู้นำ สถานที่ บทเรียนหลักพุทธธรรมเบื้องต้น เป็นต้น ซึ่งมีความสอดคล้องกับปัจจัยนำเข้าของโครงการด้านสุขภาพต่างๆ เช่น นโยบาย แนวทางปฏิบัติ กระบวนการ หมายถึง  การปฏิบัติด้วยวิธีการต่าง ๆ ตามกิจกรรมหรือแผนการดำเนินกิจกรรม เช่น การศึกษาหลักพุทธธรรมเบื้องต้น การเข้าร่วมกิจกรรมของสถานปฏิบัติธรรม เป็นต้น ซึ่งมีความสอดคล้องกับการรณรงค์โครงการด้านสุขภาพ การอบรมให้ความรู้ด้านสุขภาพ และผลลัพธ์ ที่หมายถึง ความสำเร็จของโครงการ เช่น ผลลัพธ์ด้านกาย ด้านจิตใจ ด้านปัญญา ด้านสังคม ซึ่งสอดคล้องกับผลลัพธ์ความต้องการของโครงการด้านส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม การศึกษาแนวคิดและหลักพุทธธรรมในการดำเนินชีวิตของผู้ปฏิบัติธรรม ทำให้ทราบถึงความลุ่มลึกในการเชื่อมโยงกับการสร้างเสริมสุขภาพแบบองค์รวมที่สามารถนำผลไปประยุกต์เป็นอีกทางเลือกโดยหน่วยงานบริการสุขภาพต่างๆ ได้