แนวทางการบริหารจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาเชิงพาณิชย์ของผู้ประกอบการผ้าไหมไทย จังหวัดขอนแก่น

Main Article Content

อนุชัย ภูแสนศรี
รุจิรัตน์ พัฒนถาบุตร

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสิ่งแวดล้อมทางการจัดการของกลุ่มผู้ประกอบการผ้าไหมไทย ในพื้นที่อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น 2) ศึกษาองค์ประกอบของการบริหารจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาเชิงพาณิชย์ของผู้ประกอบการผ้าไหมไทย 3) นิยามชื่อและให้ความหมายองค์ประกอบของการบริหารจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาเชิงพาณิชย์ของผู้ประกอบการผ้าไหมไทย และ 4) นำเสนอแนวทางการบริหารจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาเชิงพาณิชย์ของผู้ประกอบการผ้าไหมไทย จังหวัดขอนแก่น งานวิจัยนี้ใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสานวิธีการ ใช้การวิเคราะห์เชิงคุณภาพประกอบด้วยด้วยการวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้เชี่ยวชาญ การระดมสมองระหว่างผู้ทรงคุณวุฒิและผู้ประกอบการผ้าไหม และการวิเคราะห์เชิงปริมาณประกอบด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ โดยมีกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริโภคที่นิยมสวมใส่ผ้าไหมโดยมีอัตราเฉลี่ยไม่น้อยกว่า 1 ครั้งต่อสัปดาห์ จำนวน 384 คน ผลการวิจัยการศึกษา พบว่า ผู้ประกอบการควรใช้กลยุทธ์เชิงรุกในการสร้างแบรนด์ผ้าไหมมัดหมี่ให้เป็นที่รู้จักในระดับสากล การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่จากผ้าไหมเพื่อจับกลุ่มตลาดระดับบนหรือกลุ่มลูกค้าที่มีกำลังซื้อสูง การยกระดับศูนย์การเรียนรู้ชุมชนให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และส่งเสริมการยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ผ้าไหมทั้งระบบ การวิจัยนี้ได้องค์ประกอบ 2 องค์ประกอบซึ่งมีนิยามและความหมายดังนี้ 1) องค์ประกอบที่ 1 การจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการผลิตผ้าไหมให้เกิดอัตลักษณ์ หมายถึง การจัดการเพื่อการผลิตผ้าไหมที่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้ใช้ในรูปแบบที่หลากหลายมีมาตรฐานและสะท้อนถึงอัตลักษณ์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาท้องถิ่น 2) องค์ประกอบที่ 2 การจัดการมูลค่าเพิ่มผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทย หมายถึง การจัดการเพื่อนำเสนอมูลค่าเพิ่มต่อผลิตภัณฑ์ผ้าไหม ซึ่งทั้ง 2 องค์ประกอบสามารถอธิบายการบริหารจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาเชิงพาณิชย์ของผู้ประกอบการผ้าไหมไทย ได้ร้อยละ 56.733 ซึ่งสามารถนำไปพัฒนาเป็นแนวทางการบริหารจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาเชิงพาณิชย์ของผู้ประกอบการผ้าไหมไทย จังหวัด

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ภูแสนศรี อ. ., & พัฒนถาบุตร ร. . (2025). แนวทางการบริหารจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาเชิงพาณิชย์ของผู้ประกอบการผ้าไหมไทย จังหวัดขอนแก่น. วารสารการบัญชีและการจัดการ, 17(4), 30–55. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/mbs/article/view/278786
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
ประวัติผู้แต่ง

รุจิรัตน์ พัฒนถาบุตร, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น 

 

เอกสารอ้างอิง

กรมศุลกากร. (2567). ข้อมูลการนำเข้า-ส่งออก ผลิตภัณฑ์จากไหม. ค้นเมื่อ 30 กรกฎาคม 2567, จาก https://catalog.qsds.go.th/no/dataset/import-export.

กรมหม่อนไหม. (2565). ผ้าไหมมัดหมี่ชนบท. ค้นเมื่อ 3 พฤศจิกายน 2565, จาก https://qsds.go.th/silkcotton/k_8.php.

กัลยา วานิชย์บัญชา. (2561). สถิติสำหรับงานวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัดสามลดา.

กัญญารินทร์ ไชยจันทร์. (2565). ภูมิปัญญาของปราชญ์ท้องถิ่นผ้าไหมมัดหมี่ในอำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น เพื่อการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์. วารสารการบริการและการท่องเที่ยวไทย, 17(2), 88-100.

ไกรชิต สุตะเมือง, เรวดี อันนันนับ และเฉลิมพร เย็นเยือก. (2552). ระเบียบวิธีวิจัยทางธุรกิจ. กรุงเทพฯ: เพียร์สัน เอ็ดดูเคชั่นอินโดไชน่า.

จังหวัดขอนแก่น. (2562). มรดกภูมิปัญญาอีสานขอนแก่น. สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดขอนแก่น. ขอนแก่น : โรงพิมพ์ บริษัทพรทรัพย์การพิมพ์ จำกัด.

ฉัตรศิริ ปิยะพิมลสิทธิ์. (2548). การใช้ SPSS เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูล. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

นภาพรรณ พัฒนฉัตรชัย, ณภัทชา ปานเจริญ, นวรัตน์ นิธิชัยอนันต์, ธราธร ภูพันเชือก, นิภาวัลย์ พวงผกา, นฤมล วลีประทานพร และอรุโณทัย อุ่นไธสง. (2567). นวัตกรรมการพัฒนาคุณภาพและเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ชุมชนบนฐานทุนทรัพยากรวัฒนธรรม ชุมชนชายแดนไทย-กัมพูชาจังหวัดสุรินทร์. วารสารการบัญชีและการจัดการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 16(4), 24 - 40.

นงลักษณ์ วิรัชชัย. (2542). โมเดลลิสเรล: สถิติวิเคราะห์สำหรับการวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์.

บุญชม ศรีสะอาด. (2553). การวิจัยเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.

บุญธรรม กิจปรีดาบริสุทธ์. (2551). ระเบียบวิธีการวิจัยทางสังคมศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ: จามจุรีโปรดักท์.

ประเวศน์ มหารัตน์สกุล. (2560). กลยุทธ์การวางแผนและการจัดการ. กรุงเทพฯ: ปัญญาชน.

ประสพชัย พสุนนท์. (2558). ความเที่ยงตรงของแบบสอบถามสำหรับงานวิจัยทางสังคมศาสตร์.วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 18 (ฉบับเดือนมกราคม - ธันวาคม 2558), 375 – 396.

ยุทธ ไกยวรรณ์. (2556). การวิเคราะห์สถิติหลายตัวแปรสำหรับงานวิจัย. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.

แววดาว พรมแสน. (2554). การวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงปริมาณ. วารสาร มทร. อีสาน, 4(1), 96 – 102.

ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรม. (2563). ขอนแก่น “นครมัดหมี่โลก”. ออนไลน์. ค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2565, จาก http://www.m-culture.in.th/album/192570.

ศศิมา สุขสว่าง. (2562). การระดมความคิด (Brainstorm)การพัฒนาความคิดเชิงนวัตกรรม (Innovative Thinking) เพื่อพัฒนานวัตกรรมในองค์กร. ออนไลน์. ค้นเมื่อ 19 เมษายน 2564, จาก https://www.sasimasuk.com.

สรียา วิจิตรเสถียร และชนิกานต์ สืบผาสุก. (2566). กรณีศึกษาผลิตภัณฑ์ผ้าไหมมัดหมี่ลายนพเกล้าเฉลิมพระเกียรติของกลุ่มหัตถกรรม คุ้มสุขโข บ้านดอนข่า จังหวัดขอนแก่น ด้วยการเล่าเรื่องราวและการเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์ชุมชน. วารสารการสื่อสารและสื่อบูรณาการ, 11(2), 222-244.

สำนักข่าวแห่งชาติ กรมประชาสัมพันธ์. (2561). สภาหัตถกรรมโลกรับรองขอนแก่นเมืองหัตถกรรมโลกแห่งผ้าไหมมัดหมี่สร้างขีดความสามารถในการแข่งขัน. ค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2565, จากhttp://nwnt.prd.go.th/CenterWeb/News/NewsDetail?NT01_NewsID=TNSOC6112040010028.

อรรถไกร พันธุ์ภักดี. (2559). การเปรียบเทียบผลการใช้สถิติวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อตรวจสอบความตรงเชิงโครงสร้างของแบบวัดทุนทางสังคมระหว่างการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจกับการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน. วารสารบริหารธุรกิจ เศรษฐศาสตร์และการสื่อสาร,11(2), 48-59.

อารยา องค์เอี่ยม และพงศ์ธารา วิจิตเวชไพศาล. (2561). การตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ. วิสัญญี สาร, 44(1), 36–42.

Budiman, I., Tarigan, U., Mardhatillah, A., Sembiring, A. C., & Teddy, W. (2018). Developing business strategies using SWOT analysis in a color crackers industry. Journal of Physics: Conference Series., 1007(1), 1-7. International Conference on Mechanical, Electronics, Computer, and Industrial Technology 6–8 December 2017, Prima, Indonesia

Burns, R. (1990). Introduction to Research Methods. Melbourne: Longman Chesire.

Kim, J. O., & Mueller, C. W. (1978). Factor Analysis: Statistical Methods and Practical Issues. Beverly Hills, CA: Sage.

Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. Boston: Harvard Business School Press.

Schumacker, R. E. & Lomax, R. G., (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. (3rd ed.). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.

Trading Economics. (2024). Thailand exports of silk. Trading Economics. Retrieved January 20, 2025, from https://tradingeconomics.com/thailand/exports/silk.

Wiersma, W. (1991). Research methods in education: An introduction. 5th ed. Boston: Allyn & Bacon.