การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจด้านเครือข่ายของวิสาหกิจขนาดย่อย ในการเผชิญเหตุวิกฤตโควิด 19

บทคัดย่อ

วิสาหกิจขนาดย่อย (Micro Enterprises) เป็นกลุ่มธุรกิจรากฐานที่มีบทบาทสำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศไทย วิกฤตโควิด-19 ที่ผ่านมาได้ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อกลุ่มธุรกิจ ซึ่งมีข้อจำกัดด้านทรัพยากรและมีความเปราะบางสูงต่อการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะผลกระทบต่อรายได้และความต่อเนื่องในการดำเนินธุรกิจอย่างเฉียบพลัน ทำให้การพึ่งพาเครือข่ายกลายเป็นกลไกสำคัญต่อการฟื้นคืน การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบและตัวบ่งชี้ของเครือข่ายที่ช่วยให้วิสาหกิจขนาดย่อยเกิดการธำรงสภาพ (Resilience) ในช่วงวิกฤต โดยใช้วิธีการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้ประกอบการ จำนวน 158 ราย ที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตโควิด-19 ด้วยแบบสอบถาม ผลการศึกษาพบว่า เครือข่ายแบ่งออกเป็น 2 องค์ประกอบได้แก่ พลวัตด้านเครือข่าย ซึ่งสะท้อนถึงความความสัมพันธ์เชิงจิตใจและ ความสามารถด้านเครือข่าย แสดงถึงความการสร้างเครือข่ายผ่านความร่วมมือและใช้ประโยชน์จากทรัพยากร ประกอบไปด้วย 9 ตัวบ่งชี้และมีค่าน้ำหนักมากกว่า 0.5 และค่าความร่วมกันอยู่ในช่วง 0.50–0.72 สะท้อนว่ามีความเหมาะสมและมีความชัดเจนทางแนวคิด ทั้งสององค์ประกอบยังมีความเกี่ยวโยงกัน โดยพลวัตด้านเครือข่ายช่วยส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากเครือข่าย ข้อค้นพบสะท้อนว่าเครือข่ายที่เข้มแข็งช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มศักยภาพในการปรับตัวของวิสาหกิจขนาดย่อย อันนำไปสู่การธำรงสภาพองค์กรท่ามกลางภาวะไม่แน่นอน ทั้งนี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการเสริมสร้างเครือข่ายเพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นในการบริหารธุรกิจในภาวะวิกฤต