การสื่อสารวัฒนธรรมอีสานในมิวสิควิดีโอเพลงไทยสากล : ศึกษาในเพลง “ขวัญเอยขวัญมา”

บทคัดย่อ

การวิจัย “การสื่อสารวัฒนธรรมอีสานในมิวสิกวิดีโอเพลงไทยสากล : ศึกษาในเพลง ขวัญเอยขวัญมา” เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงวิธีการสื่อสารวัฒนธรรมอีสานในมิวสิกวิดีโอเพลงไทยสากลผ่านองค์ประกอบการเล่าเรื่องของมิวสิกวิดีโอ โดยศึกษาในมิวสิกวิดีโอเพลง “ขวัญเอยขวัญมา” ศิลปิน ปาล์มมี่ ซึ่งเป็นศิลปินยอดนิยมที่สามารถเข้าถึงกลุ่มผู้รับสารที่หลากหลายโดยเฉพาะกลุ่มวัยรุ่น ใช้ระเบียบวิธีวิจัยโดยวิเคราะห์ตัวบทมิวสิกวิดีโอ (textual analysis) ผ่านแนวคิดองค์ประกอบการเล่าเรื่องและแนวคิดวัฒนธรรมอีสาน ร่วมกับการสัมภาษณ์ผู้กำกับมิวสิกวิดีโอ ผลการวิจัยพบว่า มิวสิกวิดีโอเพลง ขวัญเอยขวัญมา มีการสื่อสารวัฒนธรรมอีสานผ่านองค์ประกอบการเล่าเรื่อง 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) โครงเรื่องที่เล่าถึงการใช้พิธีกรรมโบราณของอีสาน เพื่อเรียกขวัญผู้ป่วย 2) แก่นเรื่องเกี่ยวกับความรักของครอบครัวที่ช่วยเยียวยาความเจ็บป่วยทางใจ 3) ตัวละครใน มิวสิกวิดีโอซึ่งเป็นชาวอี สานทั้งหมด และ 4) สัญลักษณ์พิเศษที่สื่อถึงวัฒนธรรมอีสานด้านความเชื่อ ค่านิยม และพิธีกรรม โดยมีการสื่อสารวัฒนธรรมอีสานประเภทพิธีกรรม คือ พิธีส่อนขวัญ มากที่สุด พบว่าการดำเนินเรื่องของ มิวสิกวิดีโอมีเส้นเรื่องเป็นการประกอบพิธีกรรม มีการแสดงถึงองค์ประกอบในพิธีกรรมและขั้นตอนการประกอบพิธีกรรมตั้งแต่เริ่มต้นจนจบพิธี นอกจากนี้ยังแฝงด้วยวัฒนธรรมประเภทอื่นๆ ได้แก่ ความเชื่อด้านวิญญาณ การแต่งกายแบบชาวอีสาน ที่อยู่อาศัยแบบอีสานสมัยใหม่ และงานช่างฝีมือของชาวอีสาน ที่ถ่ายทอดผ่านองค์ประกอบการเล่าเรื่องทั้งหมด โดยนำเสนอวัฒนธรรมอีสานด้วยการดัดแปลงให้เข้ากับยุคสมัยและความเข้าใจของคนสมัยใหม่ จึงใช้พิธีกรรมโบราณผสานกับตัวละครที่ดูเป็นคนรุ่นใหม่ และสถานการณ์ใหม่ๆ ที่เข้าถึงผู้ชมได้อย่างชัดเจน ลดทอนความเป็นอีสานแท้และเริ่มกลายพันธุ์เป็นอีสานแบบใหม่ วัตถุประสงค์เพื่อให้เข้าถึงกลุ่มวัยรุ่นและคนรุ่นใหม่ได้เรียนรู้ เข้าใจ และพร้อมนอมรับวัฒนธรรมอีสานให้คงอยู่ต่อไป