การออกแบบผลิตภัณฑ์ Upcycling จากผักตบชวา ด้วยกระบวนการคิดเชิงสร้างสรรค์

บทคัดย่อ

วิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวการแปรรูป Upcycling จากผักตบชวาที่เหมาะสมในการนำมาใช้พัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม ออกแบบพัฒนาผลิตภัณฑ์จากเศษผักตบชวาด้วยกระบวนการคิดเชิงสร้างสรรค์ และสร้างต้นแบบผ่านการถ่ายทอดองค์ความรู้การแปรรูปผลิตภัณฑ์สู่ชุมชน ใช้การวิจัยแบบประยุกต์ (Applied Research) ด้วยกระบวนการทางคุณภาพควบคู่กับข้อมูลทางสถิติ ใช้แบบสอบถามในการสัมภาษณ์ กลุ่มตัวอย่างที่เกี่ยวข้อง และแบบประเมินผลการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์จากผู้เชี่ยวชาญ

ผลการศึกษาพบว่า กระบวนการ Upcycling โดยการพัฒนานวัตกรรมวัสดุจากผักตบชวาให้เกิดเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ พัฒนาได้ตามการคัดแยกและเทคนิคการผลิต ผ่านกระบวนการคัดแยก อบ ปั่น ร่อน บดอัด ฉีดเส้นใย สร้างสรรค์ออกเป็น 4 กลุ่ม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาดของอนุภาคผักตบชวาที่นำมาแปรรูป และความต้องการเพื่อให้เกิดการใช้งานเป็นวงกว้าง ได้ออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน ตั้งแต่วัสดุกันกระแทก รองกรงสัตว์เล็ก กระถาง จนถึงเป็นวัสดุทดแทนเม็ดพลาสติก Polylactic Acid (PLA) สำหรับใช้ในงานพิมพ์ 3 มิติ ผลการศึกษาพบว่า ผู้บริโภคต้องการผลิตภัณฑ์เครื่องประดับที่เน้นความสวยงาม มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์ ได้แก่ สร้อยคอ สร้อยข้อมือ และกระเป๋าถือ โดยค่าความต้องการเฉลี่ย 4.79 และ 4.59 ซึ่งอยู่ในระดับเกณฑ์ความต้องการมากที่สุด ผลการศึกษาความพึงพอใจต่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์เศษผักตบชวาด้วยกระบวนการคิดเชิงสร้างสรรค์ ในการเตรียมทดสอบทางการตลาด ด้านประโยชน์ใช้สอยทางกายภาพและความสวยงาม พบว่า อยู่ในระดับความพึงพอใจมากที่สุด ( x̅ = 4.59 ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.=0.53)  โดยต้นแบบที่ได้ถูกนำไปถ่ายทอดองค์ความรู้การสร้างผลิตภัณฑ์ และเป็นแนวทางการสร้างต่อชุมชุมและผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องต่อไป