บทบาทของตัวละครสตรีที่สื่อหลักธรรมเรื่องจิตในนวนิยายเรื่องฌานของทมยันตี FEMALE CHARACTERS THAT DEMONSTRATE DHAMMA PRINCIPLES ABOUT AN HUMAN MIND IN A DAMMAYANTI’S NOVEL, SHARN

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของตัวละครสตรีที่สื่อหลักธรรมเรื่องจิตในนวนิยาย เรื่องฌานของทมยันตี ผลการวิจัยพบว่าหลักธรรมเรื่องจิตที่ปรากฏอย่างเด่นชัด ได้แก่ ศีล 5 คือธรรมพื้นฐานที่จะเข้าสู่คำสอนของพุทธศาสนา ไตรลักษณ์คือการพิจารณาถึงสภาวธรรมที่เกิดขึ้นตามความเป็นจริง และอริยสัจจ์ 4 คือหลักธรรมที่จะช่วยให้สามารถดับกิเลสได้ หลักธรรมที่ปรากฏนี้เป็นหลักธรรมที่ช่วยให้เข้าใจเรื่องของจิตและวิธีการพัฒนาจิตจนสามารถพ้นจากทุกข์ได้ การนำเสนอหลักธรรมเรื่องจิตผ่านบทบาทของตัวละครสตรี พบว่ามี 4 ลักษณะ ได้แก่ บทบาทของตัวละครสตรีที่เท่าเทียมกับผู้ชายโดยสามารถบรรลุธรรมและสืบต่อพุทธศาสนาได้ บทบาทของตัวละครสตรีที่เป็นผู้ชี้แนะแนวทางการดำเนินชีวิตตามหลักธรรมทางพุทธศาสนาให้แก่ตัวละครตัวอื่น บทบาทการเป็นผู้ปฏิบัติธรรมเพื่อเป็นแบบอย่างให้แก่ตัวละครตัวอื่นพบว่ามี 2 ลักษณะ คือตัวละครสตรีที่ปฏิบัติธรรมเพื่อเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตแก่ตัวละครตัวอื่น และตัวละครสตรีที่ปฏิบัติธรรมในการแสวงหามรรคาสู่นิพพานเพื่อเป็นแบบอย่างแก่ตัวละครตัวอื่น และบทบาทของตัวละครสตรีที่ต้องถูกทดสอบคุณสมบัติการผู้ปฏิบัติธรรมเพื่อเป็นผู้ช่วยเหลือตัวละครอื่น ลักษณะดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าตัวละครสตรีในนวนิยายเรื่องฌานถูกกำหนดบทบาทให้เป็นผู้นำเสนอหลักธรรมเรื่องจิตแก่ตัวละครอื่น ในขณะเดียวกันต้องปฏิบัติตนเพื่อแสวงหาทางเข้าสู่มรรคานิพพาน และพฤติกรรมดังกล่าวมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมของตัวละครอื่นในเรื่อง

คำสำคัญ: บทบาท, ตัวละครสตรี , หลักธรรมเรื่องจิต

Abstract

The purpose of this study was to investigate female characters that represent some Dhamma principles about mind in a Dammayanti’s novel, Sharn. The investigation suggested that there are three of Dhamma principles about an human mind that were obviously appeared in the novel as followings; Firstly, Five percept which is a fundamental of Buddhism. The Three Marks of Existence which is about mindfulness consideration of every existence truth as it is. Thirdly, The Four Noble Truths which is the Dhamma principle that helps a person kill his/her negative passion. These three Dhamma principles were an excellent help to understand a human mind and to overcome any suffering in human life. It was discovered in the novel that Dhommayanti used female characters to convey Dhamma principles in 4 different following female characters; Firstly, an enlightened female character who was equal to men and inherited Buddhism. Secondly, a guidance female character who gave Buddhism advices to other characters. Thirdly, a female character who practiced Buddhism to set example for the others, and a female character who practiced Buddhism to set example for the others and also to find herself a way to Nirvana. Fourthly, a female character that had been tested during her Buddhism practising and she also was a helper other characters. This investigation suggested that female characters, in Sharn, were set to convey Dhamma principles about an human mind to other characters. Furthermore, these female characters had great influences on other characters.

Keywords: Role, Female character, Dhamma principles about a human mind