ภาพและคำ: รูปแบบคำบรรยายภาพในพิพิธภัณฑ์ศิลปะ

บทคัดย่อ

หนึ่งในหลักการสำคัญของทฤษฎีพิพิธภัณฑ์ใหม่คือพิพิธภัณฑ์ควรโอบรับและเติบโตไปพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงของสังคม แนวทางการดำเนินของพิพิธภัณฑ์จึงเปลี่ยนแปลงตามไป เช่น การย้ายศูนย์กลางความสนใจของงานพิพิธภัณฑ์จากวัตถุจัดแสดงและสิ่งสะสมมาเป็นตัวผู้เข้าชมและการนำเสนอความคิด ซึ่งหมายถึงการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์จากภววิสัย (Objectivity) มาเป็นอัตวิสัย (Subjectivity) บทความนี้มุ่งศึกษารูปแบบของคำบรรยายวัตถุจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ศิลปะซึ่งเป็นช่องทางการสื่อสารพื้นฐานและมีความใกล้ชิดกับผู้เข้าชมมากที่สุด เพื่อวิเคราะห์วิธีการนำเสนอสิ่งจัดแสดงและการสื่อสารกับผู้เข้าชม โดยคัดเลือกกลุ่มจากผลงานจิตรกรรม 11 ภาพที่อยู่ในรายการนำชมผลงานชิ้นเด่นในแกลเลอรีออฟออเนอร์ พิพิธภัณฑ์ไรค์มิวเซียม ประเทศเนเธอร์แลนด์ จากการศึกษาพบว่าสามารถแบ่งการเล่าเรื่องในคำบรรยายภาพของไรค์มิวเซียมได้เป็น 4 รูปแบบ และ 2 มุมมองการเล่าเรื่อง คือ คำบรรยายภาพที่มีรูปแบบให้ข้อมูล มีลักษณะมุมมองแบบภววิสัย ส่วนคำบรรยายภาพที่มีรูปแบบเสริมสร้างสุนทรียะ คำบรรยายภาพที่มีรูปแบบนำสายตา และคำบรรยายภาพที่มีรูปแบบสร้างการมีส่วนร่วมของผู้ชม มีลักษณะมุมมองแบบอัตวิสัย ซึ่งมีส่วนช่วยให้ผู้ชมเกิดความเชื่อมโยงกับเนื้อหา และสามารถนำไปเป็นแนวทางในการเขียนคำบรรยายในพิพิธภัณฑ์ศิลปะได้